آزمایشگاه علوم شناختی و رفتاری مرکز آمار ایران: مبانی و کاربردها

با توسعه فناوری های نوین، استفاده از آن در فرایندهای کسب و کار به شدت در حال گسترش است. بر همین اساس سازمان های ملی آماری (NSOs) در چند سال اخیر مطابق با توصیه های سازمان های بین المللی آماری در قالب مدرن سازی آمار رسمی اقدام به به کارگیری علوم و فناوری های نوین در تمام فرایندهای اصلی و پشتیبانی کسب و کار آماری کرده اند. یکی از علوم و فناوری های نوین، علوم و فناوری های شناختی و رفتاری است که به مطالعه ذهن و چگونگی پردازش اطلاعات محیط اطراف در ذهن می پردازد. با توجه به اینکه آمار رسمی از تعامل بین فرد (افراد) و نظام تولید آمار تولید و مصرف می شود، ضروری است چگونگی این تعامل با استفاده روش های آزمایشگاهی و میدانی مورد مطالعه و بررسی قرار گیرد. این بررسی ها کمک می کند تا خطاهایی که به دلیل درک اشتباه و سوگیری های شناختی در ذهن انسان ها رخ می دهد، کاهش و کنترل یابد. تعامل بین فرد (افراد) و نظام تولید آمار شامل دو بخش تعامل پاسخ گویان - نظام تولید آمار و تعامل کاربران-نظام تولید آمار است. در بخش نخست، تعامل پاسخ گویان - نظام تولید آمار ، موضوعات طراحی و توسعه پرسشنامه، استفاده پذیری ابزارهای جمع آوری داده، روش های افزایش مشارکت پاسخ گویان (واحد بینش رفتاری) و حرفه ای سازی آمارگیران و در بخش دوم، تعامل کاربران- نظام تولید آمار، ارتقاءی سواد آماری، انتشار و دسترس پذیری داده، نیازسنجی کاربران، ارزش آمارهای تولید شده و میزان اعتماد عمومی به آن بررسی می شود. در این مقاله بر اساس مطالعات صورت گرفته در سازمان های ملی آماری سایر کشورها پیشنهاد به کارگیری علوم و فناوری های شناختی و رفتاری در مرکز آمار ایران، به منظور انجام مطالعات آزمایشگاه و میدانی در زمینه تعامل فرد-نظام تولید آمار ارایه می گردد. این پیشنهاد شامل زیر ساخت ها و محورهای کاربردی است.