کارکردهای 12 گانه سیاق در تعیین و تبیین معنای آیات و واژگان قرآن
هر واژه در کتاب لغت دارای معنا یا معانی خاصی است ولی وقتی همین واژه در متن قرار می گیرد معنای دقیق خود را پیدا می کند و از این رو بهترین راه برای تعیین معنای واژه، توجه به قراین کلام و بافت و سیاق است. این پژوهش با روش تحلیلی توصیفی در صدد ارایه تعریف دقیقی برای سیاق و بیان آثار کارکردی آن در تبیین واژگان قرآن بوده و به نتایج زیر نایل شده است: سیاق، هرگونه دلیل دیگری است که در فضای الفاظ و عباراتی که می خواهیم آن ها را بفهمیم قرار دارد و به لفظی و معنوی ، پیوسته و گسسته تقسیم می شود و دارای این کارکردهاست: عدم امکان معنای الفاظ بدون کمک سیاق؛ ارایه معنای واژه دقیقتر از معنای ارایه شده توسط اهل لغت؛ تعیین معنای لفظ مشترک در آیه ؛ تبیین فرق یا فروق بین الفاظ به ظاهر مترادف؛ تشخیص حذف و محذوف در آیات؛ تعیین نقش دستوری واژه در متن؛ تعیین مصداق واژه های مشترک معنوی؛ تعیین وجه واژه های دارای وجوه متعدد؛ ترجیح و تعیین یکی از قرایت های مرتبط با واژه ها؛ قبول یا رد روایت های تفسیری مرتبط با معنای واژه ها ، تعیین معنای واژگان اضداد در آیات ؛ کشف اعجاز لغوی قرآن؛ تعیین معنای صحیح واژه های ناظر بر احکام فقهی.
مفردات قرآن ، ادبیات عرب ، سیاق ، اعجاز ، ترادف
-
تحلیل إنگاره های تفسیری در آیه تعدد زوجات
، علی آهنگ*
مجله تحقیقات علوم قرآن و حدیث، پاییز 1403 -
بررسی آراء مفسران پیرامون آیات مشتمل بر «ما ادراک...»، و میزان ارتباط آن با علم نبوی
*، زهرا قطبی
نشریه مطالعات سبک شناختی قرآن کریم، پاییز و زمستان 1403