اثر برخی دترژنت ها (سورفکتانت های آنیونی) بر روند رشد جنین، درصد چشم زدگی، ناهنجاری های جنینی و میزان کورتیزول در قزل آلای رنگین کمان (Oncorhynchus mykiss)

دترژنت های آنیونی به دلیل پر مصرف بودن، بخش زیادی از فاضلاب های خانگی را تشکیل می دهند. با ورود فاضلاب ها به منابع آبی، این مواد وارد محیط زیست آبزیان شده و با کاهش اکسیژن محلول آب و ایجاد استرس باعث آسیب های جدی به آبزیان از جمله ماهی ها می شوند. هدف از این مطالعه، دست یافتن به شاخصه هایی جهت تعیین میزان اثر گذاری این مواد بر روند رشد جنین ماهی قزل آلای رنگین کمان بود. برای این منظور تخم و جنین ماهی قزل آلای رنگین کمان در مراحل مختلف از زمان لقاح تا زمان چشم زدگی در معرض دوزهای 1 میلی گرم بر لیتر پودر لباسشویی، 5/0میلی گرم بر لیتر مایع ظرفشویی، 25/0 میلی گرم بر لیتر آب ژاول قرار گرفت و در طول این دوره نمونه برداری انجام شد. تیمارها از نظر دامنه زمانی رشد جنینی، درصد چشم زدگی، درصد تلفات، شکل ظاهری جنین و میزان هورمون کورتیزول تخمها و جنین مورد آزمایش قرار گرفتند. نتایج به دست آمده نشان داد که دترژنت ها باعث تسریع زمانی در مراحل رشد جنینی، افزایش درصد تلفات، کاهش درصد چشم زدگی، القاء استرس و افزایش هورمون کورتیزول و ایجاد ناهنجاری های جنینی می گردند. به طور کلی می توان اینطور نتیجه گرفت که ورود فاضلاب های خانگی و صنعتی و متعاقب آن ورود دترژنت ها به منابع آبی می تواند باعث اثرات سمی و آسیب های جبران ناپذیری روی گونه های آبزیان شود.