اثر آزادسازی تجاری بر تحرک بین المللی نیروی کار با استفاده از پروژه تحلیل تجارت جهانی (بازبینی نظریه ماندل در اقتصاد ایران)

افزایش همگرایی اقتصادی و گسترش روابط تجاری زمینه جابه جایی عوامل تولیدی بین کشورها را با هدف کسب درآمد بیشتر فراهم نموده است. بر اساس نظریه ماندل (1975) و نیز طبق نظریه های سنتی تجارت، موجودی نابرابر و متفاوت عوامل تولیدی در کشورها باعث برقراری تجارت کالا و جابه جایی عوامل تولیدی، تا زمانی که موجودی عوامل دو کشور با هم برابر شوند، می گردد. به عبارتی تحرک عوامل تولیدی جانشین تجارت کالا می شود، اگرچه در اغلب موارد شواهد تجربی نتایج متفاوت و بعضا متناقض با نظریه ماندل ارایه می دهند. در همین ر استا تحقیق حاضر به بررسی اثر آزادسازی تجاری و افزایش مراودات تجاری بر جابه جایی بین المللی نیروی کار ماهر و غیرماهر در ایران پرداخته است. بدین منظور آزادسازی تجاری از طریق کاهش تعرفه های وارداتی برای سه گروه کالاهای صنعتی، کشاورزی و تمامی کالاهای وارداتی طی چهار سناریوی کاهش 5 درصدی، 10 درصدی، 25 درصدی و 50 درصدی تعرفه ها با استفاده از پروژه تحلیل تجارت جهانی صورت گرفته است. نتایج تحقیق حاکی از وجود رابطه مکملی بین آزادسازی تمامی کالاهای وارداتی و گروه کالاهای صنعتی با تحرک نیروی کار ماهر و غیر ماهر دارد. هم چنین آزادسازی واردات کالاهای کشاورزی با تحرک و مهاجرت نیروی کار ماهر رابطه مکملی و با جابه جایی نیروی کار غیرماهر رابطه جانشینی را نشان می دهد.