مطالعه و طبقه بندی نقوش انسانی سفالینه های زرین فام سده های میانه کاشان (مطالعه موردی: ظروف زرین فام موزه آبگینه و سفالینه های ایران)

مطالعه و طبقه بندی نقوش انسانی سفالینه های زرین فام سده های میانه کاشان (مطالعه موردی: ظروف زرین فام موزه آبگینه و سفالینه های ایران)چکیدهپس از گذشت حدود دو سده از ظهور اسلام، به تدریج تولید سفال در ایران دستخوش تغییراتی شگرف شد و نقش مایه های انسانی به یکی از مهم ترین عناصر تزیینی سفال زرین فام دوران سلجوقی و ایلخانی بدل گشت. مهم ترین سهم هنرمندان این سده ها در ساخت، ابداع و تکامل سفال های زرین فام است که نقوش انسانی به دفعات و تعداد زیاد بر روی این نوع سفال ها به چشم می خورد. نقوش انسانی (مرد و زن) در سفال زرین فام دوران میانه که بر مبنای فرهنگ و تمدن زمان خود بر روی این سفال ها منعکس گردیده حایز اهمیت فراوان است. لذا این پژوهش با محوریت مطالعه نقوش انسانی بر سفال زرین فام ساخته شده در کاشان در طی اعصار میانی اسلامی و با بررسی سفال های زرین فام موزه آبگینه و سفالینه های ایران و شناساندن آن آغاز شد. از این رو هدف از این مقاله آشنایی و تامل با انواع نقوش انسانی در سفالینه های زرین فام سده های میانه کاشان در نهایت طبقه بندی این نوع نقوش است. در این راستا سعی شده است به این پرسش که نقوش انسانی سفالینه های مورد مطالعه در برگیرنده چه نوع صحنه هایی هستند؟ پاسخ داده شود. روش مطالعه در پژوهش حاضر شیوه توصیفی- تاریخی است و از منابع کتابخانه ای و گردآوری میدانی جهت تبیین موضوع استفاده شده است. نتایج بدست آمده حاکی از آن است نقوش انسانی به عنوان مهم ترین تزیینات سفالینه های زرین فام در شش گروه، عمدتا در متن کاسه ها و بشقاب ها به کار رفته اند. همچنین این آثار علی رغم اینکه از تنوع تزیینی مختلف برخوردار هستند، نگاره اصلی تزیین بر عهده نقوش انسانی است.