بررسی پایداری عملکرد دانه در لاین های امید بخش جو با استفاده از GGE بای پلات در مناطق گرم

تجزیه اثرمتقابل ژنوتیپ × محیط در آزمایشات مقایسه عملکرد چند محیطی برای ارزیابی، انتخاب و توصیه گیاهان زراعی بسیار مهم است. هدف از این تحقیق، شناسایی لاین‌های دارای عملکرد بالا و پایدار جهت معرفی در مناطق مختلف اقلیم‌های گرم ایران بود.

 تعداد 17 لاین امیدبخش جو (همراه با دو شاهد اکسین و WB-94-3) در طی دو سال‌ زارعی 98 - 1396 در پنج ایستگاه منطقه گرم کشور شامل ایستگاه‌های اهواز، داراب، زابل، گنبد و مغان در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی و با سه تکرار مورد بررسی قرار گرفتند.

نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر مکان، ژنوتیپ و اثر‌های متقابل ژنوتیپ × مکان، ژنوتیپ × سال و ژنوتیپ × سال × مکان در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بودند. بررسی بای‌پلات چند ضلعی منجر به شناسایی چهار لاین برتر (G10، G17، G18 و G19)، شش لاین ضعیف وسه محیط بزرگ گردید و لاین‌های مناسب در هر محیط بزرگ نیز مشخص شد. از بین مکان‌های مورد بررسی، گنبد دارای تمایز بالایی بوده و توانست تفاوت‌های بین لاین‌ها را به‌خوبی نشان دهد و مغان کمترین مقدار تمایز را نشان داد. گنبد بیشترین مقدار وراثت‌پذیری عمومی عملکرد دانه (780/0) و مغان کمترین مقدار وراثت‌پذیری عمومی عملکرد دانه (018/0) را نشان دادند.

مقایسه لاین‌های مورد بررسی با ژنوتیپ ایده‌آل نشان داد که لاین‌های شماره‌ی G18، G10، G19 و G17 نزدیک‌ترین لاین‌ها به ژنوتیپ ایده‌آل با عملکرد بالا و پایداری نسبی عملکرد دانه بودند و در نهایت این چهار لاین به-عنوان لاین‌های برتر برای بررسی‌های تکمیلی انتخاب شدند.