ارزیابی روابط بین صفات و هیبریدهای جدید آفتابگردان با استفاده از روش تحلیل بای پلات ژنوتیپ- صفت

آفتابگردان یک محصول مهم زراعی است که روغن آن ارزش غذایی و اقتصادی بالایی دارد. در این پژوهش برای مطالعه روابط متقابل میان صفات مختلف و هیبریدهای جدید آفتابگردان از روش بای پلات ژنوتیپ- صفت استفاده شد. برای این بررسی، تعداد 24 هیبرید جدید آفتابگردان به همراه رقم گلسا در ایستگاه پژوهش های کشاورزی گرگان در قالب طرح لاتیس ساده (5×5) با دو تکرار در سال زراعی 1399 مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که صفات وزن هزاردانه، قطر طبق، تعداد دانه در طبق، قطر ساقه، طول برگ، عرض برگ و طول دمبرگ همبستگی مثبتی را با عملکرد دانه داشتند. همچنین همبستگی منفی بین عملکرد دانه با صفات فنولوژیکی و ارتفاع بوته مشاهده شد، بنابراین می توان نتیجه گرفت که بهبود عملکرد دانه باعث بهبود همزمان زودرسی و پاکوتاهی می شود. بر اساس نمایش چندضلعی بای پلات، ژنوتیپ های شماره 5 و 19 مطلوب ترین و مناسب ترین ژنوتیپ ها برای عملکرد دانه و صفات مرتبط با عملکرد بودند. بر اساس بای پلات ژنوتیپ فرضی ایده آل، ژنوتیپ های شماره 3، 2 و 10 از نظر همه صفات مورد بررسی، بهتر از سایر ژنوتیپ ها بودند. همچنین نتایج نشان داد که بیشتر صفات دارای قابلیت تمایز بالایی بوده و توانستند تفاوت های بین ژنوتیپ ها را به خوبی آشکار کنند. صفت قطر ساقه نزدیک ترین صفت به صفت ایده آل بود و بیشترین تمایز و بیانگری را نشان داد.