تبیین تحلیلی منطقی (تعریف، پیشینه، تمایز و تشابه، انتشار و گسترش) نوآوری رایگان

مفهوم نوآوری رایگان در مقایسه با سایر نوآوری ها مورد غفلت زیادی قرار گرفته است. لذا، واکاوی تعریف‌های موجود و ارایه تعریفی واضح، یکپارچه و جامع از نوآوری رایگان ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است که می‌تواند به برداشت و درک مشترک و منطقی از آن کمک نماید. بدین منظور پژوهش حاضر در پی تبیین تحلیلی منطقی (تعریف، پیشینه، تمایز و تشابه، انتشار و گسترش) نوآوری رایگان است. در این پژوهش، به منظور دستیابی به غنای تیوریک برای تدوین مدل نهایی2 کتاب، 32 سایت مورد تایید نخبگان حوزه، حداقل 41 مقاله مورد تحلیل قرار گرفت. برای دستیابی به تعریف منتخب، مولفه های تمایز و تشابه، عوامل محدودکننده انتشار و راهکارهای برطرف ساختن کمبود انتشار منتخب از روش دلفی فازی استفاده گردید. درمجموع، 16 مصاحبه طی 3 دوره دلفی با 6 خبره برای رسیدن به نقطه اشباع صورت گرفته است. از میان 6 مولفه مطرح شده برای تعریف نوآوری رایگان، سه مولفه رد و سه مولفه مورد تایید خبرگان واقع شد که در نهایت تعریف منتخب نوآوری رایگان از نظر خبرگان، نوآوری هایی است که توسط مصرف کنندگان با هزینه ی شخصی، بدون محدودیت زمانی و مکانی و به طور اختیاری توسعه یافته است. از میان 17 مولفه مطرح شده ی تمایز نوآوری رایگان از سایر نوآوری ها، عدم وجود معاملات جبرانی و مالی، عدم محافظت ها از طرح ها، توجه به کسب ارزش و پاداش از جانب خود، عدم ریسک ناشی از توزیع دانش مهم ترین مولفه های تمایز مورد تایید خبرگان محسوب شدند. در بخش دلفی فازی یافتن محدودیت های گسترش و انتشار نوآوری رایگان، در نهایت محدودیت های قانونی و حقوقی، ارزش زیاد نوآوری از نظر عموم، عدم تمایل به سرمایه گذاری بهینه، عدم اعتماد به نفس نوآوران رایگان، موانع فرهنگی و اجتماعی به ترتیب به عنوان مهمترین محدودیت های انتشار نوآوری رایگان مطرح شدند.