آسیب شناسی مدیریت فضای مجازی در جمهوری اسلامی ایران (با تاکید بر شبکه ملی اطلاعات)

مدیریت بومی فضای مجازی و اعمال حاکمیت در قلمرو سایبری کشور از نیمه دوم دهه 80 در دستور کار قرار گرفته است و به ویژه از اوایل سال 1385 بحث طراحی شبکه ملی اطلاعات طرح گردید که مهم ترین دلیل پیاده سازی این شبکه، کاهش وابستگی به شبکه جهانی اینترنت اعلام شد. با این وجود، کماکان مدیریت بومی فضای مجازی از طریق شبکه ملی اطلاعات محقق نشده است و این وضعیت چالش های فرهنگی، سیاسی و... را برای جمهوری اسلامی ایران تولید کرده است. از این جهت هدف اصلی این پژوهش، آسیب شناسی مدیریت فضای مجازی در جمهوری اسلامی ایران با تاکید بر شبکه ملی اطلاعات است. بر این اساس، سوال اصلی پژوهش عبارت است از مدیریت فضای مجازی در جمهوری اسلامی ایران از طریق شبکه ملی اطلاعات، با چه آسیب ها و چالش هایی مواجه بوده است؟ بر اساس یافته های پژوهش، اصلی ترین آسیب ها، فقدان اجماع نظری پیرامون شبکه ملی اطلاعات در میان متولیان، توسعه نامتوازن، ضعف پیوست اجتماعی و غلبه نگاه سیاسی بوده است. آنچه اکنون به عنوان شبکه ملی اطلاعات عملیاتی و شناخته می شود، عمدتا متمرکز بر بعد زیرساختی بوده و دو بعد سرویس و محتوا مورد غفلت قرار گرفته است و این امر نمی توانند تامین کننده حاکمیت سایبری جمهوری اسلامی ایران و مدیریت بومی فضای مجازی باشد.