بررسی نسبت اسماعیل بن ابی زیاد شامی صاحب تفسیر و اسماعیل بن مسلم سکونی راوی امام صادق

اسماعیل‌بن‌ابی‌زیاد مسلم سکونی از راویان پرکار احادیث منسوب به امام صادق است که اطلاعات چندانی از او برجای نمانده است. با توجه به شهرت او به عامی بودن، انتظار می‌رود که در منابع عامه، اطلاعات قابل توجهی درباره وی وجود داشته باشد. در منابع ‌رجالی عامه، چند عنوان نزدیک به هم یاد شده که یکی از آنها «اسماعیل‌بن‌ابی‌زیاد الشامی» صاحب تفسیر است. در این مقاله، قراین و موانع متحد شمردن «اسماعیل‌بن‌ابی‌زیاد الشامی» و «اسماعیل‌بن‌مسلم السکونی» بررسی شده است. شواهدی همچون تصریح رجالیان، اشتراک مشایخ و مشابهت احادیث بر یگانگی آن دو دلالت دارد. مهم‌ترین مانع اتحاد، کوفی بودن سکونی است که قراینی بر قابل جمع بودن آن با نسبت شامی ارایه شده است. اثبات اتحاد اسماعیل‌بن‌ابی‌زیاد شامی و اسماعیل‌بن‌مسلم سکونی می‌تواند زمینه را برای شناخت دقیق‌تر و صحیح‌تر سکونی از طریق میراث او در منابع عامه فراهم کند.