خوانش نقش مذهب در توسعه پایدار محله ساغری سازان شهر رشت با تاکید بر دوره های صفویه تا قاجاریه

مذهب نقش مهمی در شکل گیری شهرهای ایرانی دوران اسلامی داشته است، از این رو لازم است مجددا در برنامه ریزی های توسعه در کنار سایر عوامل، مورد توجه قرار گیرد تا بتوان به توسعه پایدارتری دست یافت. تحقیق حاضر با بررسی اسنادی و کتابخانه ای در ابتدا به مطالعه پیشینه تاثیرگذاری فرهنگ اسلامی در رشد و توسعه شهرهای دوره اسلامی پرداخته و سپس یک چارچوب مفهومی از توسعه شهری انجام شده در آن ارایه نموده و از این میان، عناصر و اصول بافت کالبدی شهرهای سرزمین های مسلمان نشین را استخراج کرده است. سپس با بهره گیری از مصاحبه، مشاهده و بررسی دقیق اسناد و اطلاعات تاریخی پیرامون محله ساغری سازان، نقش مذهب را در توسعه محله ساغری سازان شهر رشت مبتنی بر چهار مولفه بافت کالبدی، بازار، مساجد و امام زاده ها بررسی و تحلیل کرده است. تحلیل برآمده از تحقیق نشان می دهد که مذهب و عناصر مذهبی، نقش مهمی در شکل گیری توسعه شهر رشت داشته و محله ساغری سازان شهر رشت نیز متاثر از این عوامل و عناصر جایگاه مهمی را در شهر رشت یافته است. محله ساغری سازان متاثر از بقعه های موجود در آن به ویژه حرم مطهر خواهر امام رضا (س) بوده و مساجد متعدد موجود در آن، تاثیر به سزایی در بافت کالبدی محله داشته و در نقاط کانونی و گره گاهی محله واقع شده اند. همچنین این محله همچون سایر شهرهای اسلامی دارای بافتی فشرده، با تراکم بالا و بافتی ارگانیک و پیچ در پیچ است و بازار نیز به عنوان ستون فقرات این محله، تاثیر به سزایی در رشد و توسعه آن داشته است.