تاثیر مدیریت های مختلف زراعی بر عملکرد کمی و کیفی ارقام گندم

 با توجه به اهمیت گیاه گندم در تامین امنیت غذایی کشور و همچنین رویکرد جوامع بین المللی به حفاظت از منابع طبیعی در راستای کاهش مصرف کودهای شیمیایی، استفاده از کودهای آلی از جمله ورمی کمپوست می تواند به عنوان ابزاری مفید و کارآمد درجهت رسیدن به اهداف کشاورزی پایدار به شمار آید. از این رو پژوهشی با هدف ارزیابی مدیریت های مختلف زراعی بر عملکرد کمی و کیفی ارقام آبی گندم طراحی و اجرا شد.

این تحقیق در سال زراعی 1397، در مزرعه تحقیقاتی آموزشی شماره یک گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز اجرا شد. این آزمایش به صورت کرت های یکبار خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی و با سه تکرار اجرا شد. فاکتور اصلی شامل بوم نظام های مختلف (کم نهاده، متوسط نهاده و پر نهاده) و فاکتور فرعی شامل ارقام مختلف گندم (مهرگان، چمران 2 و شبرنگ) بود.

نتایج این پژوهش نشان داد بالاترین مقدار عملکرد دانه در بوم‏نظام پرنهاده و رقم مهرگان (6/6312 کیلوگرم در هکتار) به ‏دست آمد که با بوم ‏نظام پرنهاده و رقم چمران-2 تفاوت معنی ‏داری نداشت و کمترین آن مربوط به بوم نظام کم نهاده و رقم شبرنگ (4/4289 کیلوگرم در هکتار) بود که حدود 32% کاهش داشت و اختلاف معنی داری با بوم نظام کم نهاده و رقم چمران-2 نداشت. بیشترین میزان پروتیین دانه در بوم نظام های کم ‏نهاده و متوسط ‏نهاده (6/12 درصد) و کمترین آن در بوم نظام پرنهاده (5/10 درصد) مشاهده شد که حدود 16% کاهش یافت. بین ارقام مختلف ازنظر پروتیین دانه اختلاف معنی‏ داری مشاهده نشد.

نتایج حاصل از بوم نظام متوسط نهاده (تلفیقی) نشان داد که این بوم نظام کشاورزی توانسته هم سطح بهینه ‏ای از عملکرد را تولید کند و هم میزان استفاده از نهاده ‏های شیمیایی را کاهش دهد. در بین ارقام مختلف مورد بررسی نیز مشخص شد که رقم چمران-2 و مهرگان نسبت به رقم شبرنگ با تغییر نوع بوم نظام‏ از پرنهاده به کم نهاده مقاوم‏تر و کاهش عملکرد در این دو رقم نسبت به رقم شبرنگ کمتر بوده است. در بین ارقام مختلف مورد بررسی نیز مشخص شد که رقم چمران-2 و مهرگان نسبت به رقم شبرنگ با تغییر نوع بوم نظام‏ از پرنهاده به کم نهاده مقاوم‏تر و کاهش عملکرد در این دو رقم نسبت به رقم شبرنگ کمتر بوده است.تایج حاصل از بوم نظام متوسط نهاده (تلفیقی) نشان داد که این بوم نظام کشاورزی توانسته هم سطح بهینه ‏ای از عملکرد را تولید کند و هم میزان استفاده از نهاده ‏های شیمیایی را کاهش دهد و می تواند در راستای کشاورزی پایدار باشد.