نقش سوال راوی در ابهام زدایی و ابهام افزایی احادیث فقهی

از عوامل مهم و تاثیرگذار در فهم درست احادیث فقهی به خصوص نوع إفتایی آن، سوال راوی است. بدون شک، صدور روایات معصومانb براساس عرف اهل محاوره بوده است، ازاین رو گاهی حدیث بدون ملاحظه پرسش راوی به کلی نا مفهوم است یا در فهم آن تردید وجود دارد. مطالعه سوال های راویان در رفع این گونه ابهامات کمک شایانی می کند. در مواردی پرسش راوی خود مانعی بر سر راه استنباط بوده است. از دیرباز فقیهان شیعه راهکارهایی جهت رفع برخی ابهامات ناشی از سوال راوی ارایه داده اند.این نوشتار با روش توصیفی  تحلیلی می کوشد تا براساس واکنشی که فقها در مواجهه با پرسش راوی داشته اند، نقش برجسته سوال راوی در ابهام زدایی و احیانا ابهام افزایی را به دقت مورد مطالعه قرار دهد.ملاحظه مثال های مذکور در سوال راوی، توجه به نوع پرسش های یک باب و دقت در برخی کلید واژه ها که در ضمن سوال راوی آمده است، از مهم ترین روش های به کار گیری پرسش راوی در رفع ابهام بوده است و تکرار سوال و تعدد سوال و ذکر سبب به همراه سوال از موارد ابهام افزایی سوال راوی به شمار می آید.مقارنه بین احادیث هم مضمون، ملاحظه دسته بندی اصحاب حدیث و التفات به شخصیت و موقعیت راوی از مهم ترین راهکارهایی است که به کمک آن می توان ابهامات نشات گرفته از سوال راوی را رفع کرد.