مسئله زنان سالمند تنهای ایرانی: مورد مطالعه استان تهران و البرز

زنان ‌سالمند تنها، با توجه به شرایط جامعه، یکی از گروه های در معرض خطر محسوب می شوند و لازم است برنامه مشخصی برای حمایت از آنها پیش‌بینی شود. در ایران برنامه خاصی برای حمایت از زنان سالمند تنها طراحی و اجرا نشده و ضرروت دارد برای این منظور، نیازهای این گروه ارزیابی و اولویت‌بندی شود. در این پژوهش، برای بررسی این موضوع، ابتدا با کارشناسان، سیاستگذاران و مدیران و همچنین زنان‌ سالمند تنها به صورت نیمه‎ساختاریافته مصاحبه ‌شد و سپس مصاحبه‌ها مورد تحلیل محتوا قرار گرفت. نمونه‌گیری به روش هدفمند و گلوله‌برفی در استان‌های تهران و البرز انجام گرفت و تا زمان دستیابی به اشباع ادامه یافت. داده‌ها با استفاده از مصاحبه‌های نیمه‎ساختاریافته جمع‌آوری شد. متن مصاحبه‌ها پس از پیاده‌سازی در سه مرحله کدگذاری شد و مقوله‌ها و زیرمقوله‌ها به دست ‌آمد. یافته‎های پژوهش حاکی از آن است که مهمترین دلیل تنها‌زیستی زنان سالمند، فوت همسر و ازدواج فرزندان است. آنها برای حفظ استقلال خود، سعی می‌کنند با صرفه‌جویی منابع مالی خود را مدیریت کنند، مراقب سلامتی خود هستند و برای بیماری‌هایشان تحت درمان‎اند. بسیاری از آنها در دوره سالمندی تمایلی به ازدواج مجدد ندارند. تغییر محل‌ زندگی به دلیل فروش منزل در دوره سالمندی موجب می‌شود شبکه ارتباطی آنها در بسیاری موارد به فرزندان و خانواده آنها محدود شود و مشارکت اجتماعی در میان آنها محدود باشد. ارتباط با اعضای ‌خانواده، مراقبت، استقلال، حمایت ‌مالی، تعامل‌ اجتماعی و مشارکت ‌اجتماعی، امنیت و احساس امنیت، دسترسی جغرافیایی و خدمات بهداشتی-درمانی و توان‎بخشی، آموزش و ارتقای ‌آگاهی و سرگرمی و داشتن اوقات‌ فراغت متناسب با دوره ‌سالمندی، از جمله موضوعاتی است که ضرورت‌ دارد در سیاستگذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌های مربوط به زنان‌ سالمند تنها مورد توجه قرار گیرند.