بازکاوی نقش گزاره های تاریخی در نقد محتوایی احادیث

تاریخ و حدیث دو دانش بنیادین ، درهم تنیده و تاثیرگذار در فهم معارف دینی می باشد ، قرآن و روایات به عنوان دو منبع اصلی فهم دین مشتمل برگزارشهای فراوان تاریخی است به گونه ای که بدون مراجعه به آن فهم خیلی از نقل های تاریخی صحیح ممکن نیست ، داستانهای انبیاء ، اقوام گذشته و بسیاری از حوادث در پرتو وحی و کلام معصومان به ما رسیده است ، کتب تاریخی به تدریج به صورت دانشی مستقل شکل گرفت و فراتر از دایره قرآن و حدیث شد . این دانش ارزشمند به مدد فهم حدیث و تشخیص روایات سره از ناسره آمد و خود منبعی برای نقد و بررسی احادیث شد . سال وفات و تولد راویان ، زمان حوادث طبیعی مانند زلزله و سیل ، حوادث و وقایعی مانند جنگ و صلح و دیگر گزارش های تاریخی بستری برای تشخیص روایات معتبر و حذف روایات فاقد اعتبار و رفع تناقض بین احادیث شد سنجش احادیث با تاریخ در کنار معیارهای کلیدی مانند عرضه بر قرآن و سنت ، اجماع ، عقل ، یافته های قطعی علمی و...به تنهایی معیاری مستقل محسوب می شود که بایستی با رعایت ضوابط و تحفظ بر صیانت حداکثری از حدیث مورد بررسی قرار گیرد .