برآورد پارامترهای قابلیت ترکیب پذیری عمومی و خصوصی در لاین های جدید کرم ابریشم ایران و هتروزیس هیبریدهای حاصل از تلاقی آنها

معرفی و عرضه لاین ها و هیبریدهای جدید کرم ابریشم مستلزم آزمون های تکمیلی به ویژه برآورد قابلیت های ترکیب پذیری عمومی و خصوصی لاین ها و تخمین میزان هتروزیس هیبریدها می باشد. برآورد این پارامترهای ژنتیکی در چهار لاین خالص کرم ابریشم از گروه ژاپنی به نام های Xihang3, Xihang2, Xihang1 و 101433 و سه لاین خالص از گروه چینی تحت عنوان Koming1، Koming2 و Y، که اخیرا پس از اتمام برنامه های اصلاح نژادی جداسازی شده اند، مورد بررسی قرار گرفت. صفات اقتصادی این لاین ها و همچنین هیبریدهای حاصل از آنها رکوردگیری و مورد تجزیه و تحلیل واقع شد. اثر قابلیت ترکیب پذیری عمومی لاین های ژاپنی برای کلیه صفات معنی دار بود (P<0.01). ترکیب پذیری عمومی لاین های چینی برای صفات تولیدی بسیار معنی دار بود (P<0.0001) ولی برای خصوصیات مقاومت معنی دار نبود. در گروه لاین های ژاپنی ترکیب پذیری عمومی صفات تعداد لارو زنده، تعداد شفیره زنده و درصد ماندگاری شفیره در لاین 101433 (به ترتیب 14.84، 34.55 و 10.65) بالاتر از سایرین بود. بالاترین ترکیب پذیری عمومی صفات فوق در لاین های چینی متعلق به لاین Komingl به ترتیب (5.86، 9 و 2.82) بود. ترکیب پذیری خصوصی برای کلیه صفات تولیدی و صفت تعداد لارو زنده معنی دار بود (P<0.05). ترکیب پذیری خصوصی صفات مقاومت در هیبرید Xihangl Komingl بالاتر از سایر هیبریدها بود. لاین های چینی دارای مقاومت زیاد و تنوع ژنتیکی پایین برای صفات مقاومت بوده، ولی لاین های ژاپنی مقاومت کمتری نشان داده و دارای تنوع ژنتیکی زیادی هستند. بالا بودن واریانس ژنتیکی غیرافزایشی صفات پیله نشان دهنده تاثیر بالای هتروتیک روی صفات فوق می باشد.