آثار کووید 19 بر حقوق مالکیت فکری

شیوع ویروس کرونا یا کووید 19 بر عرصه های مختلف زندگی اجتماعی تاثیرات عمیقی برجا گذاشته است. قواعد حقوقی نیز از شیوع این ویروس بی نصیب نمانده اند. در آنچه به حقوق مالکیت فکری مربوط می شود، این آثار نه تنها در حیطه حقوق مالکیت صنعتی، بلکه در حیطه حقوق مالکیت ادبی و هنری نیز مشهود است. به ویژه در زمینه اختراعات دارویی، ضرورت آشتی بین مقتضیات سلامتی عمومی و حقوق انحصاری مخترعان و دارندگان اسرار تجاری مرتبط با ویروس کرونا بیش از هر زمان دیگری آشکار شده است. سازمان ملل متحد و سازمان بهداشت جهانی با صدور قطعنامه هایی بر ضرورت اتحاد برای دسترسی منصفانه به فناوری های تندرستی در مقابله با کووید 19 در همه نقاط جهان به مدد استفاده مشترک از دانش، اموال مالکیت فکری و داده ها تاکید می کنند. در این راستا، برخی حقوقدانان لزوم استفاده از سازوکار بهره برداری اجباری (لیسانس اجباری) و سایر مستثنیات حقوق مادی مخترعان و دارندگان اسرار تجاری را توصیه می کنند. از دیگر آثار کووید 19 بر حقوق مالکیت صنعتی و تجارتی، تمدید مهلت های مرتبط با حقوق مالکیت صنعتی و پاسخگویی به اداره اختراعات تا رفع وضعیت اورژانس است. در حیطه مالکیت ادبی و هنری، جز در مورد نرم افزارها و پایگاه های داده علاوه بر استفاده از مستثیات حقوق مادی پدیدآورندگان، توجهات عمدتا به آثار نمایشی و کمک های مالی به اجراکنندگان این آثار است که به دلیل شیوع کرونا از برگزاری مستقیم و عمومی هنرهای نمایشی و نتایج اقتصادی آن محروم شده اند.