ارتباط و جایگاه صلاحیت منفعل در جرایم سایبری با سایر انواع صلاحیت ها در نظام حقوقی ایران

جرایم سایبری به نسبت میزان فراوانی و اهمیتی که در جهان امروز پیدا کرده اند چالش های بزرگی را نیز در ابعاد مختلف حقوقی در پی داشته اند. یکی از مهم ترین مسایل حقوقی آن، چگونگی اعمال صلاحیت در این جرایم است، تعیین محل وقوع جرم و حتی تشخیص مرتکب و تعیین تابعیت او، از جمله مهم ترین چالش های حقوقی است که باید مورد توجه واضعین و مجریان مقررات حقوق کیفری قرار گیرد. از سوی دیگر حمایت از بزه دیدگان در مفهوم وسیع آن شامل اشخاص حقیقی، حقوقی و دولت ها در فضای سایبر نیز شاید مهمترین دغدغه نظام های حقوقی - اجتماعی عصر امروز محسوب می شود در عین حال که ضرورتی اجتناب ناپذیر است.

پژوهش حاضر به روش توصیفی و تحلیلی انجام شده است.

برای مدیریت و پاسخ به دغدغه اعمال صلاحیت در جرایم سایبری، شاید مهم-ترین راه حل توسل به اصل صلاحیت شخصی منفعل بر اساس تابعیت بزه دیده جرم است. صلاحیت شخصی منفعل که مکمل سایر انواع صلاحیت ها از جمله صلاحیت سرزمینی، واقعی و جهانی است می-تواند بسیار راهگشا محسوب شود. در جرایم سایبری به جهت اینکه غالبا بزه دیدگان مشخص هستند و نقطه ی آغاز فرآیند تحقیقات مقدماتی تلقی می شوند لذا بهره گیری از قاعده صلاحیت شخصی منفعل می تواند بهترین نقش را در تامین عدالت کیفری داشته باشد.