اثر تاریخ کاشت و کاربرد کودهای دامی، شیمیایی بر برخی ویژگی های مورفوفیزیولوژیک و اسانس بادرشبو (.Dracocephalum moldavica L)

تاریخ کاشت مطلوب یکی از فاکتورهای مهم برای به حداکثر رساندن عملکرد است. اگرچه کودهای شیمیایی عناصر مورد نیاز گیاه را سریع تر و موثر تر در اختیار گیاهان قرار می دهند اما برای افزایش کیفیت محصولات به ویژه گیاهان دارویی و معطر استفاده از کودهای آلی بهتر از کودهای شیمیایی است. کودهای آلی سبب کاهش وزن مخصوص ظاهری و افزایش نگهداری آب در خاک می شوند. کود دامی نیز یکی از منابع کود آلی است که استفاده از آن در سیستم مدیریت پایدار خاک مرسوم می باشد. بنابراین، مطالعه حاضر به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت و کاربرد کودهای دامی و شیمیایی بر برخی ویژگی های مورفوفیزیولوژیک و اسانس بادرشبو اجرا شد.

آزمایش به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1397 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهرکرد اجرا شد. در این آزمایش سه تاریخ کاشت: 31 فروردین، 22 اردیبهشت و 13 خرداد به عنوان فاکتور اصلی و شش سطح کودی شامل: 1) عدم مصرف کود 2) 25% کود اوره + 75% دامی 3) 50% کود اوره + 50% دامی 4) 75% کود اوره + %25 دامی 5) 100% کود اوره و 6) 100 % کود دامی به عنوان فاکتور فرعی مورد بررسی قرار گرفت.

نتایج نشان داد که تاریخ کاشت و کوددهی اثر معنی داری بر تمامی صفات مورد مطالعه داشت. اثر برهمکنش تاریخ کاشت و تیمارهای مختلف کود نیز بر همه صفات مورد اندازه گیری به جز قطر ساقه، طول گل آذین اصلی و کلروفیل a معنی دار بود. بیشترین قطر ساقه از تاریخ کاشت 22 اردیبهشت و بیشترین طول گل آذین اصلی و کلروفیل a مربوط به تاریخ کاشت 13 خرداد بود. بیشترین میزان وزن خشک برگ از تاریخ کاشت 22 اردیبهشت با 100 % کود دامی، بیشترین میزان عملکرد بیولوژیک از تاریخ کاشت 13 خرداد با %100 کود دامی، بیشترین درصد اسانس از تاریخ کاشت 31 فروردین و 13 خرداد با 100% کود دامی و بیشترین کلروفیل b، کلروفیل کل و عملکرد اسانس از تاریخ کاشت 13 خرداد با 100% کود دامی به دست آمد.

در این آزمایش کاربرد تیمار 100% کود دامی افزایش معنی داری در میزان برخی صفات مورفوفیزیولوژیک بادرشبو داشت که به نظر می رسد کود دامی به علت ظرفیت نگهداری آب در خاک توانسته این اثر مثبت را بر روی صفات بگذارد. بنابراین از آنجایی که مهم ترین هدف کشت گیاهان دارویی استحصال اسانس آن ها است لذا تاریخ کاشت 13 خرداد به همراه کاربرد 100% کود دامی در شرایط مشابه توصیه شد. کلید واژه: تغذیه گیاه، عملکرد، فصل کشت، کشاورزی پایدار، گیاه دارویی