تاثیر تاریخ کاشت و شوری بر پایداری زیستی سالیکورنیا (iranica Salicornia) در برابر تنش ریزگرد

بیشتر مناطق شور که گیاهان شرایط مناسب جهت رشد را ندارند، در معرض پدیده فرسایش خاک و بیابان‏زایی هستند. کاشت گونه‏های گیاهی مقاوم به خشکی و شوری در این مناطق می‏تواند از این پدیده جلوگیری کرد. بنابراین، هدف اصلی این پژوهش بررسی تاثیر تاریخ کاشت و شوری بر پایداری زیستی سالیکورنیا (iranica Salicornia) در برابر تنش ریزگرد بود.

این آزمایش به صورت اسپیلیت پلات در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در دو مکان و سه تکرار در سال زراعی 1398-1399 در شهرستان پاکدشت انجام شد. فاکتورهای مورد آزمایش شامل، سه تاریخ کاشت یک فروردین، 15 فروردین،31 فروردین به عنوان کرت‏های اصلی، عامل ریزگرد در سه سطح (شاهد (بدون اعمال ریزگرد)، پخش ریزگرد روی گیاه به مدت 5 و 10 روز)، به عنوان کرت‏های فرعی در دو منطقه مجزا: منطقه شور (منطقه یک با شوری 58/7 دسی زیمنس بر متر) و منطقه غیرشور (منطقه دو با شوری 8/2 دسی زیمنس بر متر) در نظر گرفته شدند. توده مورد استفاده در این آزمایش، توده یزد بود.

نتایج نشان داد تیمار ریزگرد و تاریخ کاشت بر تمامی صفات اثر معنی داری داشت. بطوریکه بیشترین پایداری غشا در منطقه شور و غیرشور در تاریخ کاشت اول در تیمار شاهد به ترتیب با میانگین 79 و 78 درصد بدست آمد. بیشترین کلروفیل a در منطقه شور و غیرشور در تاریخ کاشت دوم در تیمار شاهد (بدون اعمال ریزگرد) به ترتیب با میانگین 2/76 و 6/77 میلی‏گرم بر وزن تر برگ بدست آمد. بیشترین میزان کلروفیل b در منطقه شور و غیرشور در تاریخ کاشت دوم در تیمار شاهد (بدون اعمال ریزگرد) به ترتیب با میانگین 58 و 59 میلی‏گرم در گرم وزن تر به دست آمد. مقایسه میانگین داده ها در منطقه شور نشان داد که بیشترین درصد رطوبت نسبی برگ در تاریخ کاشت اول در شرایط بدون اعمال تنش (با میانگین 81 درصد) و در منطقه غیرشور (با شوری 8/2) در تاریخ کاشت دوم در تیمار شاهد (بدون اعمال ریزگرد) با میانگین 80 درصد بدست آمد. بیشترین و کمترین ارتفاع گیاه سالیکورنیا نیز به ترتیب در تاریخ کاشت دوم در تیمار شاهد (بدون اعمال ریزگرد) در منطقه شور با میانگین 60 سانتی متر و در منطقه دو در تاریخ کاشت سوم در تیمار ده روز اعمال ریزگرد با میانگین 18 سانتی متر حاصل شد. بیشترین عملکرد تر و خشک علوفه نیز در منطقه شور و غیرشور در تاریخ کاشت دوم در تیمار شاهد (بدون اعمال ریزگرد) به ترتیب با میانگین 218 ، 8/9 و 107، 77 گرم در بوته مشاهده شد.

با توجه به نتایج بدست آمده مشخص شد که سالیکورنیا در منطقه شور عملکرد بهتری داشت. از طرفی بررسی صفات نشان داد که تاریخ کاشت تاثیر مهمی بر پایداری و مقاومت زیستی گیاه در برابر تنش ریزگرد در سالیکورنیا داشت. چرا که در تاریخ کاشت دوم درصد کاهش در کلیه صفات کمتر از تاریخ کاشت اول و سوم بود. در بین عوامل به زراعی، زمان کاشت یکی از مهمترین عوامل تعیین کننده عملکرد گیاهان است. تاریخ کاشت برای هر گونه در یک منطقه خاص باید با توجه به دمای محیط و خاک در هنگام کاشت و همچنین بر مبنای عدم تداخل گلدهی گیاه به درجه حرارت بالا در نظر گرفته شود .