بیان افتراقی ژن های درگیر در مسیر تحمل به تنش کم آبی در راستای غربالگری ژنوتیپ های متحمل در گندم نان

گندم به عنوان مهم ترین غله در بسیاری از مناطق جهان است و غذای اصلی اکثر مردم را تشکیل می دهد. با این وجود، اغلب مناطق تولید گندم در جهان در بخشی از فصل رشد و بیشتر در مراحل انتهایی رشد با کمبود آب مواجه هستند. لذا شناسایی ارقام متحمل و نیز مطالعه ی مکانیسم های افزایش دهنده مقاومت به تنش خشکی از راهکارهای مناسب جهت مقابله با عوارض تنش خشکی خواهد بود. تحقیق حاضر با هدف بررسی سطح بیان هشت ژن منتخب مرتبط با تحمل به خشکی P450 ,NCED ،ABF ، HKT ، PAL ، ABC transporter, bHLH و لیپواکسیژناز در دو ژرم پلاسم بومی گندم زمستانه ایرانی حساس و متحمل به خشکی انجام گرفت. سنجش بیان این ژن ها بر روی نمونه های برگی جمع آوری شده در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار و دو سطح تیماری (نرمال و تنش خشکی) از گیاهان کشت شده در گلخانه، صورت گرفت. برای این منظور پس از تکثیر cDNA با ژن های منتخب، بیان آن ها با استفاده از روش نورترن بلات معکوس نسبت به یک ژن کنترل داخلی (TEF-1α) سنجیده و با استفاده از نرم افزار توتال لب کمی گردید. مطالعه بیان نسبی هر ژن نسبت به ژن کنترل داخلی نشان داد که اعمال تنش خشکی بر میزان بیان تمامی ژن ها به جزء ژن bHLH اثر معنی داری داشته است. نمودار دوطرفه بر پایه مولفه های اول و دوم، جداسازی ژنوتیپ ها را در تنش کم آبی بر اساس مقدار بیان هفت ژن مورد ارزیابی امکان پذیر کرد. این روش می تواند در غربالگری و شناسایی ژنوتیپ های متحمل در توده های بومی گندم کاربرد موثری داشته باشد.