بررسی رابطه دولت مسلط و شواهد مذهبی از طریق نشانه شناسی اسلامی

دولت به عنوان مهم ترین هستی سیاسی، در کانون نظریه پردازی سیاسی قرار دارد. گاه به مهر و بلندنظری عامل اصلی تحولات سیاسی به شمار رفته و گاه به قهر و کین، در عداد ادوات اصلی بی عدالتی و سرکوب قرارگرفته است. با فراروی از این دو سر طیف، لازم است لحظه ای درنگ نمود تا «دولت» از طریق اعلانیه هایش، خود سخن بگوید. در این نوشتار با استفاده از نشانه شناسی یافته های باستان شناختی تلاش می شود تا ماهیت دولت در اسلام مورد بازخوانی قرار گیرد. ضعف تاریخ نگاری، قلت شواهد تاریخی و کمبود تلاش های نظری در این عرصه از موانع جدی پژوهش به شمار می رود. در این نوشتار با استفاده از بازخوانی اعلانیه های نخست اسلامی به مثابه روشی انتقادی برای درک ماهیت دولت کوشش می شود به این پرسش که «چه رابطه ای میان شواهد مذهبی و دولت می توان برقرار نمود»، پاسخ داد. دولت ها برای توجیه مشروعیت و استحکام بخشی به مبانی ایدیولوژیک خود، از ابزارهایی استفاده می کنند که خوانش آن ها در پس گذار طولانی اگرچه نمی تواند درباره آنچه واقعا رخ داده است، اطلاعاتی کامل و جامع ارایه کند؛ اما از طریق تمرکز بر برخی از نشانه های موجود می تواند به آشکارسازی ماهیت دولت نزدیک شود. بر همین اساس در میان انبوه اعلانیه ها، بر نشانه شناسی سکه، تاکید و از طریق آن تلاش می شود تا پرتویی بر وجوه مبهم و تاریک ماهیت دولت در تاریخ اسلام (در دوران اولیه، اموی، عباسی و صفوی) افکنده شود.