تحلیل عاملی عوامل موثر بر مهاجرت جوامع مرتعدار در استان اردبیل

مهاجرت روستا به شهر به عنوان یکی از اجزای کلیدی رویکرد معیشت برای افزایش درآمد و کاهش فقر، در بسیاری از نواحی روستایی مورد توجه قرار گرفته است. هدف از انجام این تحقیق تحلیل عاملی عوامل موثر بر مهاجرت روستا به شهر در بین مرتع داران ساکن در برخی حوزه های آبخیز استان اردبیل است. روش تحقیق از نوع توصیفی - تحلیلی و ابزار جمع آوری اطلاعات پرسش نامه، مشاهده  و مصاحبه حضوری بود. جامعه آماری شامل 9244 نفر در 5 حوزه آبخیز (33 روستا) در استان اردبیل بود و حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران، 372 نفر به دست آمد. پرسش نامه شامل 11 شاخص مربوط به عوامل اقتصادی، 10 شاخص مربوط به عوامل اجتماعی و 6 شاخص مربوط به سایر عوامل موثر بر مهاجرت روستا به شهر بود. برای اولویت بندی مولفه های موثر در مهاجرت روستا به شهر جوامع مرتع دار، از آزمون فریدمن استفاده شد. به منظور تحلیل عوامل موثر بر مهاجرت، از آزمون تحلیل عاملی استفاده شد، که برای تشخیص مناسب بودن داده های مربوط به متغیرهای مورد تحلیل، شاخص KMO و آزمون بارتلت استفاده شد. نتایج تحلیل مولفه های اصلی نشان داد که از بین شاخص های مورد مطالعه بر اساس بار عاملی، به ترتیب اهمیت نه عامل امنیت اقتصادی-فرهنگی، خدمات رفاهی، مهاجرت معکوس، نبود انگیزه ماندن در روستا، مشارکت اجتماعی، زمین، آینده فرزندان، ضعف اشتغال در روستا و فرصت اشتغال بیشتر در شهر، در مجموع 85 درصد واریانس داده ها را تبیین کردند. به طورکلی نتایج تحقیق حاضر می تواند اولویت های ضروری در راستای کاهش مشکلات معیشتی و اجتماعی جوامع روستایی منطقه مورد مطالعه را تبیین کند و اطلاعات لازم برای برنامه ریزی مناسب در اختیار ارگان های مربوط قرار دهد. این موضوع در نهایت می تواند سبب کاهش مهاجرت روستا-شهر شود.