چالش های مولفه کودک-خواننده مستتر در ادبیات داستانی کودک و نوجوان

در این مقاله، نقش کودک خواننده مستتر از منظر الگوهای روایت شناختی، به ویژه در پرتو آرای چمبرز، و با اشاراتی به ادبیات داستانی کودک و نوجوان بررسی و پاسخ هایی برای مسیله های تحقیق بیان شده است. اولین مسیله پژوهش این است که نظریه پردازان تعریف یا تعاریف دقیقی از این نوع خواننده به دست نداده اند و مهم ترین دلیل هم این است که چندین معادل برای تعریف این نوع خواننده بیان کرده اند: آرمانی، بالقوه، سنخی، مستتر و جز اینها؛ دوم، وجوه شباهت یا تفاوت خواننده واقعی و خواننده مستتر در چیست؟ سوم اینکه، خواننده واقعی چه شباهت یا تمایزی با مخاطبان روایت یا روایتشنوها دارد؟ چهارم، اگر خواننده مستتر در ذهن و ضمیر قلبی نویسنده واقعی است، چه الزامی دارد درباره بودن یا نبودن او بحث کرد؟ مرز دقیق خواننده مستتر با روایت شنو که مخاطب راوی است، کجاست؟ پنجم، مگر نویسنده واقعی با یک خواننده سروکار دارد که بخواهد تصویری آرمانی از او را در ذهن نقش بزند؟ ششم و از همه مهم تر اینکه، با توجه به این چالش ها، آیا اصلا مفهومی به نام کودک خواننده مستتر می تواند امکان وقوع یابد؟ در این پژوهش، مفهوم خواننده مستتر ذیل عنوان «کودک خواننده مستتر» در پرتو نمونه آثار مرتبط با کودکان، بازتعریف و مفهوم پردازی شده و صورت بندی تازه ای از آن در ارتباط با ادبیات کودک ارایه گردیده است. در پژوهش های ادبیات کودک، به ویژه در ایران، به نقش کودک خواننده کمتر توجه شده؛ حال آنکه ضرورت اعنتا به آن، هم در ساحت خلق و هم در نقد ادبیات کودک راهگشا خواهد بود.