تپه گاوور قلعه سی، استقرارگاهی از فرهنگ کورا ارس در چالدران، شمال غرب ایران
در اواخر هزاره چهارم ق. م.، فرهنگی در قفقاز، شمال غرب ایران و شرق آناتولی شکل می گیرد که دامنه گسترش و نفوذ آن تا زاگرس مرکزی، مرکز و شمال ایران و حتی فلسطین امروزی گسترش پیدا می کند که به فرهنگ یانیق، ماورای قفقاز و یا فرهنگ کورا ارس معروف است. در این دوره، شمال غرب ایران، شاهد افزایش - وسعت محوطه ها، تغییر ناگهانی سفال و نیز افزایش بی سابقه ای در تعداد محوطه های استقراری است که نشان از نفوذ یک سنت فرهنگی جدید دارد. سنت سفال های نخودی منقوش دوره پیشین مس و سنگ تقریبا منسوخ شده و سفال های خاکستری سیاه داغ دار با نقوش کنده، جایگزین این سفال ها می شوند. هم زمان با نفوذ فرهنگ کورا ارس به شمال غرب ایران، منطقه چالدران نیز تحت تاثیر این فرهنگ قرار می گیرد. تپه گاوور قلعه سی، - استقرارگاهی در دشت میان کوهی چالدران است که دارای شواهدی از فرهنگ کورا ارس است. این محل که – در فاصله 23 کیلومتری شمال غرب شهر چالدران واقع شده، در راستای بازدید از آثار شهرستان مورد شناسایی و بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از بررسی باستان شناختی، حاکی از این است که این محل، محوطه ای تک استقراری است که در اواخر هزاره چهارم و اوایل هزاره سوم ق. م. شکل گرفته و دارای آثار و شواهدی معماری سنگی و سفال های خاکستری از این دوره فرهنگی است. سفال های این محوطه، بیشترین تشابهات را با سفال های یانیق تپه، محوطه کهنه شهر روض چالدران، تپه باروج مرند، محوطه دوزداغی خوی و تپه های وزون و کول تپه II جمهوری آذربایجان دارند. در این پژوهش، سفال های گردآوری شده در بررسی باستان شناسی تپه گاوور قلعه سی، مطالعه و مورد تحلیل باستان شناختی قرار می گیرد.
-
گاهنگاری نسبی محوطه شمس تبریزی خوی بر اساس مجموعه سفالی به دست آمده از کاوش باستان شناسی
*، اردشیر جوانمردزاده، سید مهدی حسینی نیا، فاطمه ملک پور
مجله مطالعات باستان شناسی پارسه، بهار 1403 -
فن آوری تولید و آنالیز سفال عصر مس و سنگ جدید شمال غرب ایران براساس آزمایشات XRF/ XRD و پتروگرافی (مطالعه موردی تپه گردآشوان)
مهناز شریفی*،
نشریه پژوهه باستان سنجی، پاییز و زمستان 1402 -
تبیین گاهنگاری مطلق (14C) و نسبی فرهنگ های مفرغ قدیم حوضه رود زاب ایران با استفاده از روش طیف سنج جرمی شتاب دهنده (AMS)؛ شکل گیری هویت فرهنگی از ورای تحولات فرهنگی مس و سنگ جدید
*، رضا رضالو، مایکل دانتی، اردشیر جوانمردزاده، اکبر عابدی، باربارا هلوینگ
نشریه پژوهه باستان سنجی، بهار و تابستان 1400 -
شناسایی اولین منابع ابسیدین در شمال غرب ایران جهت منشایابی منابع بومی آثار پیش از تاریخی
اکبر عابدی*، بهرام وثوق، مهدی رازانی، مسعود باقرزاده کثیری، دانیل اشتاینیگر،
نشریه پژوهه باستان سنجی، بهار و تابستان 1398