بررسی سبک غزل های امیرخسرو دهلوی

بررسی سبک شعر گامی ارزشمند جهت شناخت و تحلیل دقیقتر اشعار دوره های مختلف و آگاهی از ارزش هنری آنها و پی بردن به تاثیرپذیری شاعران از آثار گذشتگان و معاصران است. امیرخسرو دهلوی از غزلسرایان پارسی‌گوی هندی نیمه دوم سده هفتم و اوایل سده هشتم هجری است. در این مقاله غزلهای این شاعر برجسته در سه سطح زبانی، ادبی و فکری و نیز ابداعات خاص شاعر، با آوردن نمونه ابیات بررسی میشود.

مقاله حاضر مطالعه ای توصیفی- تحلیلی ‌است که بر اساس مطالعات کتابخانه ای انجام شده است. جامعه آماری غزلهای موجود در دیوان اشعار امیرخسرو دهلوی تصحیح اقبال صلاح الدین است.
یافته‎ها: مطالعه بر روی غزلهای امیرخسرو حاکی از این است که شاعر با تسلط به زبان فارسی، ذوق عرفانی، توانایی هنری در بکارگیری اوزان و بحور مختلف، و استفاده از انواع فنون بیانی و بدیعی در سطح گسترده و ابداعات خاص خود،‌ غزلهای زیبا و کم‌نظیری خلق نموده است.

عشق و مضامین وابسته به آن مهمترین محور شعری غزلهای امیرخسرو است. در سطح زبانی شاعر با استفاده از اوزان متنوع و تنوع در کاربرد موسیقی کناری و انواع آرایه های لفظی موثر در موسیقی درونی، ساختار سبکی کلمات، ترکیبات و جملات، برجستگی زبانی غزلهای خود را بنمایش میگذارد. در سطح ادبی شاعر با بکار بردن انواع آرایه های بیانی و بدیعی، تصاویری هنری، نو و بدیع می‌آفریند. خداشناسی، تاثیرپذیری فراوان از قرآن، دعا و نیایش، عشق و معشوق، ناپایداری دنیا، اعتقاد به قضا و قدر، شکواییه، مدح و مضامین عامیانه، از مهمترین مولفه های فکری امیرخسرو دهلوی است که در اغلب این موارد ردپای عرفان را میتوان دید. همچنین، ابداعات امیرخسرو در سطوح مختلف زبانی، نحوی و ادبی سبب برجستگی وی در غزل شده است.