حمایت کیفری از حیوانات اهلی حرام گوشت؛ از مبانی اخلاقی تا آسیب شناسی تقنینی و قضایی

 حیوان‌آزاری یکی از جرایمی است که در سال‌های اخیر بیش از گذشته شاهد آن هستیم. این پژوهش با تاکید بر مبانی اخلاقی لزوم حمایت کیفری از حیوانات اهلی حرام‌گوشت، رویکرد قانونگذار در این زمینه را مورد بحث و نقد قرار داده است. علاوه بر مطالعه رویکرد تقنینی در مقابله با آزاردهی حیوانات اهلی حرام‌گوشت، ارزیابی رویکرد نظام قضایی و رویه‌ای کشور البته با نگاهی آسیب‌شناسانه در قلمرو پژوهش حاضر قرار دارد.

 در این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای، سیاست کیفری تقنینی و قضایی ایران در مقابله با حیوان‌آزاری حیوانات اهلی حرام‌گوشت مورد مطالعه قرار گرفته است.

ملاحظات اخلاقی: 

در نگارش پژوهش حاضر، ضمن توجه به اصالت متون، صداقت و امانتداری رعایت گردیده است.

یافته‌ها:

 در دنیای امروز با توجه به رویکردهای اخلاقی موجود، حیوانات اهلی اعم از حلال یا حرام‌گوشت نیازمند احترام و حمایت هستند. در حقوق کیفری ایران، اگرچه در خصوص حیوانات اهلی حلال‌گوشت به خاطر ارزشمندی این حیوانات و استفاده‌های فراوان از آن‌ها مقرراتی از نظر کیفری وجود دارد، اما در زمینه حمایت از حیوانات اهلی حرام‌گوشت که به دلیل هم‌جواری با انسان‌ها، بسیار در معرض آسیب و خطر می‌باشند از منظر کیفری مقرراتی به چشم نمی‌خورد. فقدان قوانین حمایتی و همچنین نقصان و غیر جامع‌بودن ماده 679 قانون مجازات اسلامی که تنها ماده این قانون بوده که اختصاصا به حیوانات اهلی می‌پردازد، باعث شده برخی قضات به ناچار برای مجازات آسیب‌زنندگان به حیوانات اهلی حرام‌گوشت از برخی مواد عام و کلی قانون مجازات اسلامی مانند ماده 638 بهره گیرند؛ استناد به این ماده با چالش‌ها و ابهامات مهمی مواجه است.

نتیجه‌گیری:

 ضرورت دارد قانونگذار در زمینه حمایت کیفری هرچه بیشتر از حیوانات خانگی به ویژه حیوانات اهلی حرام‌گوشت و مجازات افرادی که این قسم از حیوانات را در معرض آزار و اذیت و آسیب قرار می‌دهند و با تاسی از مقررات کیفری کشورهای پیشرو در این زمینه، در اصلاحات بعدی مقررات جدیدی را به قانون مجازات اسلامی اضافه نماید تا خلاهای قانونی در این زمینه مرتفع گردد. علیرغم تاکیدات بسیار در فقه اسلامی مبنی بر حفظ حقوق حیوانات و آزارنرساندن به آن‌ها و همچنین با وجود مبانی اخلاقی محکمی که برای حمایت از حیوانات اهلی اعم از حلال و حرام‌گوشت در دسترس است، اما در سیاست تقنینی فعلی ایران هیچ‌گونه حمایت کیفری صریحی از حیوانات اهلی حرام‌گوشت به عمل نیامده و این در حالی است که در وضعیت قانونی و قضایی سایر کشورها، قانونگذاری‌ها و جرم‌انگاری‌های بسیار خوبی در این حوزه به عمل آمده است.