خاطرات شفاهی افسران و فرماندهان عراقی

در کنار مصاحبه های پس از سال 2003م از سوی برخی مراکز پژوهشی در آمریکا با تعدادی از افسران و فرماندهان عالی رتبه عراق که در بخشی از اظهارات آنها واقعیت هایی از دوران دفاع مقدس نیز به چشم می آید، در ایران نیز گاه به این مهم در طول چهار دهه گذشته به طور پراکنده اعتنا شده است؛ اما در نیمه اول دهه 1390 دو طرح از سوی بنیاد روایت فتح و موسسه اطلاعات دفاع مقدس برای ثبت خاطرات شفاهی افسران و فرماندهان سابق ارتش بعث عراق، تصویب و مصاحبه های مذکور به همت صلاح عسگرپور انجام شدند. درک اهمیت استفاده از اندک فرصت طلایی باقی مانده برای ثبت روایات سرآمدان نظامی جبهه مقابل ایران در دوران دفاع مقدس و سپردن مصاحبه ها به صلاح عبدالامیر نجار یا صلاح عسگرپور (معروف به شیخ صلاح) موجب شد گامی تعیین کننده در جهت شناخت و ثبت واقعیت های تاریخی این رویداد بزرگ رقم بخورد. شیخ صلاح که خاطرات زندگی او مدت هاست از سوی راقم این سطور ثبت و تدوین شده و اکنون در انتظار انتشار است، در این طرح حدود شش سال با بسیاری از فرماندهان عراقی سابق، ملاقات و گفت وگو کرد و حدود 360 ساعت صوت و تصویر را با خود به ایران آورد. آگاهی های دقیق مصاحبه کننده از اوضاع اجتماعی، سیاسی و نظامی این کشور که بخشی از آن به سوابق شخصی و خانوادگی و بخشی دیگر به سوابق حرفه ای او در مدیریت ترتیب نیرو با تمرکز بر شناخت عده و عده ارتش عراق در طول دوران دفاع مقدس مربوط می شود و همچنین پشتکار و توانمندی او در گره گشایی های خلاقانه، منبع اطلاعاتی ارزشمندی را برای پژوهشگران تاریخ دفاع مقدس و نیز تاریخ نظامی معاصر منطقه خلیج فارس و غرب آسیا فراهم کرد. این مجموعه مصاحبه ها به این دلیل اهمیت دارند که تاریخ شفاهی طرف مقابل ایران را ضبط و ثبت کرده اند؛ هرچند بهره مندی از این گنجینه در گام دوم، همتی بلند در تنظیم و انتشار متن مصاحبه ها می طلبد که پس از گذشت سال ها همچنان بر زمین مانده است؛ هدف نوشتار پیش رو، آگاهی رسانی و درنهایت، رسیدن به این مقصود است.