اصول اخلاقی حاکم بر سیاست جنایی در نظام حقوقی اسلام

اسلام به عنوان دین جامع که ریشه در فطرت آدمی دارد و به منظور پاسخ‏گویی به نیازهای اساسی بشر نازل شده است، اصول اخلاقی را در ابعاد وسیع سرلوحه سیاست جنایی خود قرار داده و پدیده‏هایی چون جرم، مجرم، مجازات را در ارتباط با هم و با سایر مقررات این دین لحاظ نموده است و دستورالعمل هایی مبتنی بر ارزش ها و اصول اخلاقی برای دوری افراد جامعه از جرم پیش بینی نموده است، چنانچه پیامبر اکرم (ص) هدف غایی بعثت خود را کامل شدن محاسن اخلاقی بیان فرموده اند. تبیین سیاست جنایی اسلام مستلزم بیان ویژگی ها و اوصاف کلی اصول بنیادین اخلاقی حاکم بر آن می باشد که در کلیه مراحل سیاست کیفری مورد توجه قرار گرفته است. هدف بحث حاضر، بررسی اصول و ارزش های اخلاقی در سیاست جنایی اسلام است .

اجرای اصول اخلاقی در سیاست کیفری، مستلزم شناخت معیارهای اخلاقی در این نظام حقوقی است. در تبیین اصول اخلاقی، سه اصل رعایت کرامت انسانی، عدالت محوری و مبتنی بر تساهل و تسامح بودن وجود دارد که مبنای تدوین قواعد حقوقی در سیاستگذاری های جنایی می باشد. سیاست جنایی به تنهایی و با استفاده محض از قواعد حقوقی به نتیجه نخواهد رسید و بایستی اصول اخلاقی در کلیه مراحل سیاست جنایی مورد توجه قانونگذار و دستگاه عدالت کیفری قرار گیرد و این اصول والای اخلاقی علاوه برآنکه زیربنایی سیاستگذاری های نظام حقوقی اسلام به شمار می روند، در کلیه مراحل اعم از تقنین، دادرسی، اجرای احکام و پس از آن لازم الاجرا بوده و عدول از آن صرفا در صورت تنافی با نظم عمومی، امکان پذیر است.