بررسی رخساره ها و محیط رسوبی سازند قم در میدان گازی سراجه و آبخوان یورتشاه (قم، حوضه ایران مرکزی)

سازند قم مهم ترین سازند مخزنی در ایران مرکزی می باشد. در این مطالعه به شناسایی رخساره ها و محیط رسوبی این سازند در میدان گازی سراجه و آبخوان یورتشاه پرداخته شده است که به ترتیب در جنوب شرق و شمال شرق شهر قم قرار دارند. بررسی مقاطع نازک و مغزه های مربوط به سازند قم در منطقه مورد مطالعه، منجر به شناسایی 15 رخساره رسوبی گردید که با توجه به مدل های استاندارد، قابل تفکیک به 9 کمربند یا گروه رخساره ای است. با توجه به مشخصات نمونه های مورد مطالعه، گسترش نهشته های توربیدایتی و فراوانی بالای رخساره های ریفی/سدی محیط تشکیل سازند قم در میدان سراجه و آبخوان یورتشاه یک شلف کربناته می باشد که رخساره های مرتبط به بخش های عمیق فراوانی کمتری دارند بنابراین موقعیت دیرینه دو میدان مورد مطالعه، بخش های کم عمق پلتفرم بوده است. سه ویژگی اصلی در رخساره های شناسایی شده در میادین مورد مطالعه وجود دارد که در سایر برش ها و مطالعات دیگر از سازند قم با هم معرفی نشده اند که شامل وجود رخساره های پهنه بالای جذر و مدی (به ویژه رخساره انیدریتی)، توالی پیوسته ریفی و وجود رخساره دارای فرام های پلانکتون است. کامل ترین توالی سازند قم مربوط به میدان سراجه می باشد ولی در میدان یورتشاه این توالی کامل نبوده و همچنین ضخامت کمتری را نشان می دهد. بنابراین با توجه به تفاوت ضخامت سازند قم در این موقعیت ها، به نظر می رسد که در میدان سراجه، شرایط دیرینه محیطی یک فروافتادگی ولی موقعیت یورتشاه، یک بلندای دیرینه بوده است که منجربه ناهمگنی و تغییرات شرایط محیط رسوبی سازند قم حتی در بعد منطقه ای شده است.