الگوهای روایی شخصیت پردازی در قصص قرآنی

این مقاله الگوهای روایی مولفه شخصیت و شخصیت پردازی را در قصص قرآنی بررسی می کند. ابتدا به نقاط ضعف و قوت نظریه های روایت معطوف به شخصیت در مغرب زمین (پراپ، گرماس، برمون، تودوروف) در پرتو ویژگی های اشخاص قرآنی اشاره می شود. سپس، دیدگاه های چتمن و ریمون- کنان در خصوص خصلت شخصیت جزیی تر بیان می شود. همچنین گفته می شود اشخاص قرآنی هم با این الگوها همخوانی دارند و هم ندارند. آنگاه به سنخ شناسی اشخاص و بعد به شیوه های مستقیم و غیرمستقیم به منزله دو شاخص شخصیت پردازی در قصص قرآنی اشاره می شود. شیوه مستقیم بواسطه توصیف ویژگی های ظاهری و غیرمستقیم بواسطه کنش، گفتار، محیط و توصیف مشخصات بیرونی اشخاص انجام می گیرد. این دو شیوه با ذکر نمونه آیات قرآنی تبیین می شوند. به تعبیری دیگر، می توان گفت اشخاص قرآنی از دیدگاه ادبی و داستان سرایی، بخشی از پی رنگ داستان اند و از این رو که رفتار افراد واقعی را دارند (پیامبران و افراد تاریخی)، اشخاصی واقعی محسوب می شوند که کنش ها و اعمال واقعی دارند در حالت اول، اشخاص تابع کنش داستان اند و در حالت دوم، اشخاص شبیه مردمان واقعیند یا خود مانند پیامبران اصلا حیات تاریخی دارند.