ارزیابی اثرات مالچ پاشی با مواد نفتی بر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک

یکی از فرایندهای مهم در تخریب خاک، فرسایش بادی است که در مناطق بیابانی موجب خسارات فراوان می‌شود. در مواقعی که اجرای عملیات احیایی با مشکل مواجه باشد، از روش‌های حمایتی از جمله مالچ برای تثبیت اولیه و موقت عرصه استفاده می‌شود که یکی از رایج‌ترین انواع آن مالچ‌نفتی است. افزودن مواد نفتی به اکوسیستم طبیعی موجب نگرانی‌هایی از منظر آلودگی نفتی خاک و تغییر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی شده است. بدین منظور برای بررسی خصوصیات خاک، نمونه‌های خاک از عرصه‌های مالچ‌پاشی‌شده ماسه‌زارهای شهرستان حمیدیه استان خوزستان در دوره‌های زمانی مختلف برداشته شد و در آزمایشگاه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد مالچ‌نفتی موجب تغییرات معنی‌دار در شرایط فیزیکی و برخی خصوصیات شیمیایی مانند pH، EC، بی‌کربنات، کلر، پتاسیم، سدیم، فسفر و منیزیم شده که بیشترین تغییرات محدودکننده در منطقه کوتاه‌مدت رخ داده است. با گذشت زمان تغییرات ایجادشده به نفع طبیعت در جهت بهبود کیفیت خاک، حاصلخیزی و کنترل ماسه‌های روان از طریق بالا بردن رطوبت خاک و استقرار پوشش گیاهی در مسیر حرکت ماسه‌های روان شده است. بر مبنای یافته‌های این تحقیق،‌ مالچ‌نفتی همراه با نهال‌کاری موفقیت‌آمیز، می‌تواند سبب بهبود کیفیت خاک در بلندمدت شود.