روایت تصویر در قالی شکارگاه موزه پولدی پتزولی
در هنر کتاب آرایی دوره اسلامی از تک نگاره هایی استفاده شده است که علاوه بر تزیین صفحات کتاب ها، به درک بهتر مضمون داستان، برای مخاطب نیز کمک فراوانی کرده است. از این شیوه در تزیین داستان های حماسی مانند شاهنامه نیز استفاده شده است. در دوره صفویه نیز به دلیل حمایت حکومت از هنرهای کتاب آرایی و قالی بافی، تصاویر این نگاره ها در طراحی نقشه های قالی استفاده می شده است. یکی از این نمونه ها قالی شکارگاه محفوظ در موزه پولدی پتزولی است که در آن بخشی از یک صحنه پر جنب و جوش شکار به تصویر درآمده است. پژوهش حاضر با هدف آشکارکردن روایات نهفته در تصویری که در طراحی نقشه این قالی به کار رفته، انجام شده است. روش انجام پژوهش توصیفی- تحلیلی و شیوه گردآوری اطلاعات، کتابخانه ای و اسنادی است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که در این دوره با توجه به علاقه پادشاهان صفوی به موضوع شکار و ویژگی های نمادین مستتر در آن، صحنه های شکار و گرفت و گیر میان حیوانات طبیعی و همچنین جانوران افسانه ای مدنظر قرار گرفته و به همین دلیل نیز وارد نقشه های قالی شده است. در این قالی ها صحنه های شکار بیشتر حالت روایتگرانه دارند که در نوع خود از نمونه های مهم روایتگری در نقشه قالی های ایران است. این صحنه ها علاوه بر ویژگی های نمادین به ویژگی های زندگی روزمره مردم در این دوره نیز اشاره دارند.
-
تبیین ساختار نقشه و شیوه طراحی قالی های ترنجی دوره صفویه، نمونه مورد مطالعه: (قالی ترنجی آنهالت)
*
پژوهشنامه گرافیک و نقاشی، بهار و تابستان 1402 -
تحلیل ساختار و مضمون طرح قالیچه محرابی محفوظ در موزه توپقاپی بر اساس آراء کوماراسوامی
ساحل عرفان منش*،
فصلنامه نگره، بهار 1402