بررسی تاثیر تحریم های اقتصادی بر نرخ تورم در ایران (رویکرد فازی)

بیش از نیم قرن است که اقتصاد ایران با معضل تورم مواجه است. طبق مطالعات تجربی عوامل متعدد مریی و نامریی سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و... بر افزایش نرخ تورم موثر بوده اند؛ عواملی که بعضا نمی توان همه آن ها را در یک مدل اقتصادی لحاظ کرد. بنابراین نمی توان با روش های مرسوم با قاطعیت و اطمینان، درباره میزان موثر بودن برخی عوامل بر نرخ تورم اظهارنظر کرد. بر پایه این استدلال، به نظور استفاده از یک روش مناسب در این پژوهش از رویکرد فازی برای بررسی شدت تاثیر تحریم های اقتصادی وضع شده علیه ایران در کنار سایر متغیرهای اثرگذار بر تورم در بازه زمانی پس از انقلاب اسلامی (1399-1357) استفاده شده است. نتایج نشان می دهد تحریم های شدید اقتصادی علیه ایران با ضریب فازی قوی، تاثیر مثبت و قابل توجهی بر تورم در کشور ایران داشته است. همچنین نقدینگی، انتظارات تطبیقی مردم، کسری بودجه و نوسانات نرخ ارز به ترتیب پس از تحریم های شدید، بیشترین اثر را بر افزایش تورم داشته اند. ضرایب فازی به دست آمده درآمدهای نفتی و رشد اقتصادی (بدون نفت) حاکی از اثر منفی این دو متغیر بر نرخ تورم در ایران است.