بهینه سازی شرایط تولید کالوس و باززایی شاخساره در دو رقم گلرنگ (Carthamus tinctorius)

گلرنگ (Carthamus tinctorius) به عنوان یکی از مهم ترین محصولات اقتصادی جهان دارای یکی از با کیفیت ترین انواع روغن های خوراکی است. ارقام گلرنگ در مقایسه با دیگر گیاهان نسبت به روش های مختلف کشت بافت و باززایی، گیاهان سرسختی هستند. بنابراین ارایه روشی با بازدهی بالا برای باززایی ارقام تجاری گلرنگ کشور ضروری است. در این پژوهش اثر غلظت های مختلف هورمون های BAP، Kin و TDZ بر صفات کالوس زایی و باززایی نو ساقه ریزنمونه های زیرلپه و لپه ارقام گلمهر و صفه گلرنگ بر روی محیط کشت MS حاوی 0، 2/0، 5/0 و 1 میلی گرم در لیتر هورمون NAA موردبررسی قرار گرفت. نتایج حاکی از آن بود که بیش ترین میزان کالوس دهی با زیرلپه رقم گلمهر در محیط حاوی غلظت های یک میلی گرم در لیتر TDZ و نیم میلی گرم در لیتر NAA به میزان تقریبی 5/99 درصد و بالاترین مقدار باززایی نیز در محیط حاوی یک میلی گرم در لیتر TDZ و صفر میلی گرم در لیتر NAA در ریزنمونه لپه رقم گلمهر و حدود 33 درصد مشاهده شد. در ادامه شاخساره های حاصل به منظور ریشه زایی به هشت نوع محیط ریشه زایی مختلف منتقل شدند. بهترین محیط برای ریشه زایی محیط کشت MS حاوی 2 میلی گرم در لیتر IBA، 20 گرم ساکارز و 7 گرم آگار بود. نتایج نشان داد که رقم گلمهر در مجموع از لحاظ باززایی و پاسخ به کالوس زایی برتر از رقم صفه بود.