استرس درک شده و ترس از کووید-19 در سالمندان مراجعه کننده به مرکز بهداشت غرب تهران

برخی بیماری‌های نو ظهور همچون پاندمی یکی از گونه‌های خانواده ویروس کرونا تحت عنوان بیماری کووید-19می‌تواند در سالمندان، تهدیدی جدی به شمار آید و تنش و ترس و نگرانی خاصی را ایجاد کند. بنابراین این مطالعه با هدف تعیین استرس درک‌شده و ترس از کووید-19 در سالمندان مراجعه‌کننده به مراکز بهداشتی غرب تهران (وابسته به دانشگاه علوم پزشکی ایران) در سال 1399 انجام شد.

در این مطالعه مقطعی‌توصیفی، 260 نفر از سالمندان بالای 60 سال در مرکز بهداشت غرب تهران به‌روش نمونه‌گیری خوشه‌ای (در انتخاب دو مرکز بهداشت) و به‌صورت طبقه‌ای (به میزان مساوی از هر مرکز 130 نمونه) طبق معیارهای مورد پژوهش انتخاب شدند . ابزار گردآوری داده‌ها شامل فرم مشخصات جمعیت‌شناختی، پرسش‌نامه استرس درک‌شده و مقیاس ترس از کووید-19 بود. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌‌ها از نرم‌افزار SPSS نسخه 20 از آمار توصیفی و استنباطی استفاده شد.

یافته‌ها: 

میانگین نمره استرس درک‌شده 10/19±41/5 بود که نشان‌دهنده تنش و استرس بالا در سالمندان بود. این متغیر با سن، بیماری زمینه‌ای ناتوان‌کننده، و »سلامتی ادراک شده« (0/001>P) ارتباط معنادار آماری را نشان می‌داد. نتایج آزمون تعقیبی شفه نشان‌دهنده آن بود که استرس درک‌شده در متاهلین و در کسانی که بیماری زمینه‌ای ناتوان‌کننده نداشتند و به سلامتی خود نمره 5 و بالاتر (مطلوب) دادند، به‌طور معناداری کمتر از سایرین بود. ضمن اینکه »ترس از کووید-19،» با میانگین و انحراف معیار (9/35±23/45) نیز نشان‌دهنده شدت بالای این متغیر در بین سالمندان مورد مطالعه بود.

نتیجه‌گیری: 

میزان بالای استرس و ترس از کووید- 19، در درصد قابل توجهی از سالمندان مورد مطالعه، برنامه‌ریزی مدونی از سوی نظام سلامت را به‌طور اورژانسی ضروری می سازد. باتوجه‌به اینکه استرس در زمان همه‌گیری بیماری‌های نوظهور اجتناب‌‌ناپذیر است، براساس یافته‌های مطالعه حاضر که میزان بالای استرس و ترس از کووید-19، در درصد قابل توجهی از سالمندان مورد مطالعه را نشان داد، این امر می‌تواند احتمال تضغیف سیستم ایمنی و ابتلا به بیماری‌ها یا طولانی شدن مدت بهبودی را افزایش دهد. بنابراین برنامه‌ریزی‌های پیشگیرانه بهداشتی درمانی از سوی سیاستگذاران نظام سلامت ضروری است.