تحلیل نقش مولفه های کم کربن سازی بخش حمل ونقل در جلفا و جانانلو (منطقه آزاد ارس) با رویکرد آینده پژوهی

اهداف :

بخش حمل ونقل در ایران حدود یک چهارم از کل دی اکسید کربن موجود در کشور را تولید می کند که سهم قابل توجهی است. حمل ونقل در شهرهای جلفا و جانانلو واقع در منطقه آزاد ارس به عنوان شهرهای میانه اندام نقش بارزی در تولید دی اکسیدکربن دارد. هدف از این تحقیق، شناسایی متغیرهای تاثیرگذار بر کم کربن سازی شهرهای جلفا و جانانلو بود.

روش شناسی:

 پژوهش حاضر به روش توصیفی-تحلیلی در سال 1400 با استفاده از تحلیل ساختاری به روش MICMAC انجام شد. شاخص های موثر بر کم کربن سازی شهری با استفاده از مطالعه پیشینه تحقیقاتی و مصاحبه با پنل خبرگان تهیه شد. خبرگان مورد مطالعه شامل 30 کارشناس مطالعات توسعه پایدار شهری بوده که با استفاده از نمونه گیری هدفمند انتخاب و با آنها مصاحبه شد. شاخص های مورد تاکید، با استفاده از کدگزاری متن استخراج شده و برای سنجش اولویت در اختیار همان پنل کارشناسی قرار گرفتند. پایایی داده ها تایید شد. تحلیل داده ها به منظور استخراج متغیرهای تاثیرگذار و ارتباط آنها با استفاده از نرم افزار MICMAC انجام شد.

بر اساس یافته ها، متغیرهای کلیدی شامل حمل ونقل الکترونیک، حمل ونقل هوشمند و ترویج انرژی کم کربن و متغیرهای حد واسط شامل هزینه سوخت، زیرساخت های حمل ونقل، تصمیمات کلان مدیریتی، اختلاط کاربری ها، فشرده سازی شهرها، مدیریت حمل ونقل، جایگزینی، استفاده از انرژی های تجدیدپذیر، دسترسی مناسب، فرهنگ حمل ونقل عمومی، حمل ونقل غیرموتوری و کاهش زمان سفر بودند.

نتایج کلی تحقیق بیانگر این است که سیاست های کلان مدیریتی، بهبود زیرساخت های شهری در زمینه های مختلف از جمله حمل ونقل شهری، به کارگیری تکنولوژی های حمل ونقل الکترونیکی، بهبود شبکه راه های درون و برون شهری، به ترتیب دارای بالاترین اثرگذاری بر کم کربن سازی شهرهای جلفا و جانانلو هستند.