تولید سوخت از فضولات دامی در یک جامعه روستایی و نقش زنان و کودکان در فرآوری آن

در این پژوهش به بررسی سوخت حاصل از فضولات دامی خواهیم پرداخت که سهم زیادی در شکل گیری ابداعات و نوآوری ها در طول تاریخ بشری داشته است. سوخت دامی از فضولات حیواناتی مانند گاو، گوسفند و بز به دست می آید. این نوع سوخت از دوران پیش از تاریخ (از هزاره هشتم ق.م.) تا دوران پهلوی در ایران و سرزمین های هم جوار کاربرد داشته است. از کاربردهای مهم این سوخت علاوه بر گرمایش و پخت و پز، استفاده در کوره های آهک پزی، کوره های تولید سفال و نقش و تاثیر آن در تولید لعاب در سفالگری است. جوامع یکجانشین کشاورز-دامدار که از لحاظ جغرافیایی دارای زیست بومی سرد و خشک و نیمه بیابانی بودند و منابع سوخت چوبی در آن نواحی کمیاب بود، به استفاده از سوخت حاصل از فضولات دامی روی می آوردند. در این پژوهش با رویکردی توصیفی-تحلیلی و بر پایه اطلاعات مردم نگاری و مطالعات کتابخانه ای، اهمیت سوخت حاصل از فضولات دامی تبیین و برای تشریح شیوه تهیه، افراد و قشر سازنده (زنان و کودکان) این نوع سوخت، کارکردهای آن و عوامل موثر (زیست محیطی و اقتصادی) تلاش شده است.