پژوهشی در اندیشه ی سیاسی- اجتماعی سید جمال الدین

یکی از اندیشمندان و متفکران بزرگ اسلامی سید جمال الدین افغانی در دوسده اخیر است؛ مسافرت او به کشورهای مختلف و محاضرات و مناظرات وی با اندیشمندان معاصرش، از یک سوی زمینه های ظهور جامعیت و شعور نهفته در اندیشه های سیاسی و اجتماعی او را فراهم ساخت و از سوی دیگر، موجبات شکوفایی و پختگی هرچه بیشتر او را مهیا ساخت. به همین خاطر، از همان روزگار تا کنون، آراء و اندیشه های اجتماعی، فرهنگی و سیاسی او مورد توجه صاحب نظران و سیاست مداران کشور های اسلامی و غیر اسلامی قرار گرفته است؛ تا آن جا که از او به عنوان «آغازگر جنبش بیداری اسلامی» یاد شده است. در این نگارش، نگارنده تلاش نموده است به پاره ای از مفاهیم کلیدی و مهمترین سر فصل های اندیشه ی سیاسی-اجتماعی سید جمال «با تاکید بر راهکار ها و چالش های وحدت و عزت جوامع اسلامی» اشاره نماید. در اندیشه ی سیاسی- اجتماعی سید جمال الدین، توجه به انسان، مهمترین عنصر است که مباحث چون دین، فرهنگ و سیاست بر محور آن می چرخد؛ او اقتدار و عزت جوامع اسلامی را در سایه سار وحدت مذاهب اسلامی، تلاش در جهت تعمیم معارف، فراگیری علوم جدید، حضور پررنگ رسانه های جمعی، و مشارکت نخبگان و خبرگان ملت، مسیر می داند؛ چنانکه: غرب زدگی، استعمارزدگی و خودکامگی حاکمان مسلمان را از مهمترین موانع و چالش های توسعه نیافتگی و عقب ماندگی این جوامع می داند.