شیوه های ارتباط کلامی پیامبران (ع) در سوره مبارکه غافر بر اساس الگوی ارتباط کلامی یاکوبسن

ارتباطات کلامی که قدمتی به درازای عمر بشر دارد، از همان ابتدا در آموزه های دینی پیامبران الهی، محل تاکید و توجه بوده و آنان طی رسالت خود برای هدایت اقوام خود و نیز تاکید بر کلام و اثبات حقانیت خود، گریزی از کاربرد آن نداشته اند. در عصر حاضر نیز اندیشمندانی نظیر رومن یاکوبسن با رویکردی علمی به بررسی ساختار کمی و کیفی ارتباطات کلامی پرداخته اند. جستار حاضر به دلیل اهمیت اصل نبوت و نیز قابلیت های ارتباطات کلامی در تغییر افکار و عقاید و سبک زندگی و به طور کلی هدایت و سعادت انسان ها، و از همه مهم تر ظرفیت های نظریه ارتباطات کلامی یاکوبسن در تحلیل متون دینی؛ ارتباطات کلامی پیامبران (ع) به مثابه یکی از مهم ترین ابزارهای انجام رسالت را بر اساس این نظریه مطرح و شناخته شده علمی بررسی کرده، کارکردها و نقش های شش گانه زبانی از دید یاکوبسن را در بخشی از قرآن کریم، شامل گزیده ای از آیات سوره مبارکه غافر که پیامبران (ع) در آن با اقوام خود سخن گفته اند و نیز سخنان اقوام پیامبران (ع) با ایشان به صورت گزینشی، واکاوی نموده است. هدف پژوهش، درک و دریافت بهتری ازکلام هدایت بخش پیامبران (ع)، به روش توصیفی_تحلیلی و با رویکرد زبان شناسی بوده است. یافته های پژوهش نشان می دهد علی رغم حضور قدرتمند همه نقش های کلامی در ارتباطات کلامی پیامبران الهی با اقوام خود، نقش ترغیبی و ارجاعی زبان نسبت به سایر نقش های زبانی پررنگ تر است. دلیل غلبه نقش ارجاعی را می توان در رسالت هدایت پیامبران (ع) و ویژگی تعلیمی و آگاهی بخشی سخنان و نقش رهنمودی ایشان جست و دلیل برجستگی نقش ترغیبی را با مخاطب محور بودن کلام ایشان مرتبط دانست.