تحلیل تطبیقی بروج از منظر قرآن و دانش نجوم

بروج آسمانی به دلیل نقشی که در تعیین زمان و برخی محاسبات نجومی دارند، همواره مورد گفتگو و پژوهش منجمان بوده است. قرآن کریم نیز در راستای هدایت گری، در سه آیه به صراحت از بروج نام برده و سوره ای نیز به همین نام شناخته می شود. این کتاب آسمانی، تزیین آسمان بوسیله بروج را نشانه ای از قدرت الهی دانسته است. اینکه مصداق خارجی بروج قرآنی چیست و اشتراکات و تمایزاتی بین بروج قرآنی و نجومی کدام است، سوالات اصلی این پژوهش را تشکیل می دهد. منشا این سوالات، طرح دیدگاه های تفسیری گوناگونی است که از سوی اندیشمندان ارایه شده است. بهره گیری از روش مطالعات میان رشته ای و توصیف و تحلیل قراین درون قرآنی و برون قرآنی نشان می دهد که مراد از بروج در این متن مقدس، می تواند همان اصطلاح رایج بین دانشمندان نجوم، یعنی همان مجموعه های دوازده گانه ستاره ای که با نام های خاصی شناخته می شوند باشد که به دلیل زیبایی و احتمالا نقشی که در زندگی بشر دارند، مورد توجه قرار گرفته است. از دیگر مشابهت ها بین بروج قرآنی و نجومی، که یکسانی این دو را نشان می دهد، مادی بودن، زیبایی و زینت بودن، و قرار گرفتن هر دو در آسمانی نزدیک زمین است. از سوی دیگر، برج ها و ساختمان های آسمانی که در برخی تفاسیر، مصداق بروج معرفی شده اند، به دلیل نبود وجود قراین قطعی و نیز عدم کشف این گونه بناهایی تاکنون، تنها می تواند به عنوان احتمالی در تفسیر این آیات ارایه شود.