بررسی ویژگیهای سبکی کتاب قسطاس الاطبا (نورالدین محمدبن عبدالله شیرازی)

 کتاب قسطاس‌الاطبا از کتابهای معتبر پزشکی و فرهنگی چنددانشی است که نورالدین محمدبن ‌عبدالله شیرازی، پزشک نامدار و پرکار عهد صفویه (قرن یازدهم) به رشته تحریر درآورده است. هدف این پژوهش، ضمن معرفی نویسنده و نسخ خطی قسطاس‌الاطبا، تبیین ویژگیهای سبکی و برجستگیهای ارزشمند این اثر است.

 پژوهش حاضر به روش کیفی، با شیوه توصیفی تحلیلی و کتابخانه ای انجام شده است.

 کتاب قسطاس‌الاطبا دربردارنده گنجینه ای از اصطلاحات پزشکی، مقادیر، نام حکما، لغات فن پزشکی فارسی، اشعار، اعلام تاریخی و جغرافیایی است. کاربرد واژه ها، عبارات و احادیث به زبان عربی، کاربرد صورت کهن واژه ها، درآمیختگی نظم و نثر، استفاده از فعل جمع برای فاعل مفرد، حذف شناسه در فعل معطوف، وفور لغات و اصطلاحات ترکی و هندی و... از شاخصه های مهم زبانی و ادبی اثر میباشد.

 در اثر یادشده علاوه ‌بر بیان مسایل طبی و واژه های اصیل فارسی، اغلب، معادلهای عربی، یونانی یا هندی نیز در آن درج شده و با توجه به ساختار علمی کتاب، از ویژگیهای ادبی نیز برخوردار است. ویژگیهای زبانی این اثر نیز برغم فاصله زمانی نسبتا طولانی از سبک نثر مرسل، همچنان با سبک نثر مرسل قابل‌انطباق است؛ درضمن این اثر با وجود دارا بودن مشخصات سبکی نثر مرسل، دارای ویژگیهای سبکی دوره خود (صفویه) نیز است.