ارائه مدل بهینه سازی آبیاری و آبشویی در شرایط محدودیت آب به منظور دست یابی به حداکثر سود خالص و حداقل آب آبشویی

آبیاری نقش بسیار مهمی در افزایش تولید مواد غذایی دارد و از آنجایی که مناطق خشک و نیمه خشک با کمبود آب مواجه هستند، بهینه سازی عمق آبیاری و آبشویی از اهمیت زیادی برخوردار می باشد. استفاده از مدل های شبیه سازی از جمله مدل AquaCrop، در بررسی و تحلیل سناریوهای مختلف آبیاری و انتخاب مدیریت مناسب آب به خصوص در شرایط کمبود منابع آب می تواند بسیار کمک کننده باشد. در این تحقیق از مدل AquaCrop واسنجی و صحت سنجی شده برای دو رقم گندم در منطقه بیرجند و یک رقم گندم در منطقه مشهد استفاده گردید. کدنویسی انجام شده در نرم افزار MATLAB به منظور بهینه سازی آبیاری و آبشویی در شرایط محدودیت آب، با مدل AquaCrop لینک گردید. نتایج بهینه سازی نشان داد که سود خالص برای بهترین مدیریت آبیاری و آبشویی در تمام سطوح شوری و رقم های مختلف گندم به جز سطوح شوری 6/8 و 10 دسی زیمنس بر متر رقم مشهد و سطح شوری 6/9 دسی زیمنس بر متر رقم روشن، بیشتر از مدیریت های موجود در تحقیق شهیدی و حق وردی بود. در شرایطی که هدف، دستیابی به حداکثر سود خالص و حداقل زه آب تولیدی بود مدل با تغییر نوع مدیریت آبیاری و کاهش دادن میزان آبشویی بخصوص آبشویی فقط در دو آبیاری آخر، میزان آب مصرفی را کاهش داد و میزان زه آب تولیدی را به صفر رساند. همچنین نتایج نشان داد میزان کاهش آب ناخالص آبیاری در شوری های بالاتر از حد آستانه تحمل گندم نسبت به دیگر سطوح شوری، بسیار کم بود و اختلاف ناچیزی داشتند. به علت اینکه در سطوح شوری بالا نسبت به سطوح شوری پایین، افت محصول در کم آبیاری ها بیشتر بود و در نتیجه در سطوح بالاتر از حد آستانه تحمل گندم، کم آبیاری اقتصادی و مقرون به صرفه نبود. به طور کلی نتایج بهینه سازی نشان داد که در منطقه بیرجند و مشهد می توان با استفاده از بهترین مدیریت آبیاری و آبشویی در سطوح مختلف شوری، سود حاصله از کشت گندم را افزایش داد.