تاثیر کاهش یارانه حامل های انرژی بر میزان استخراج منابع آب زیرزمینی (مطالعه موردی: دشت شبستر از حوزه دریاچه ارومیه)

یکی از عوامل اصلی در استخراج آب از منابع زیرزمینی، نهاده انرژی می باشد. لذا سیاست های قیمتی مربوط به حامل های انرژی روی هزینه استخراج آب و به تبع آن در میزان برداشت آب تاثیر خواهد گذاشت. یکی از دلایلی که در سال های گذشته موجب شده است، فشار بیشتری بر منابع آب زیرزمینی وارد شود سیاست های یارانه ای نامناسب در رابطه با قیمتهای حامل های انرژی می باشد. با توجه به ارتباط تنگاتنگ بین قیمت حامل های انرژی و هزینه های استخراج آب زیرزمینی در مطالعه حاضر سعی شده است تا با استفاده از الگوی برنامه ریزی پویا اثر کاهش یارانه حامل های انرژی بر میزان استخراج و مصرف منابع آب زیرزمینی، الگوی کشت و درآمد کشاورزان دشت شبستر که از مناطق بحرانی کشور از لحاظ منابع آب زیرزمینی محسوب می شود، مورد بررسی قرار گیرد. نتایج نشان داد که با کاهش یارانه حامل های انرژی، میزان برداشت آب از منابع زیرزمینی کاهش می یابد. مثلا کاهش 25 و 50 درصدی در یارانه حامل های انرژی به ترتیب حدود 5/4 و 5/6 میلیون متر مکعب استخراج آب از منابع زیرزمینی را  در سال کاهش می دهد. همچنین سطح زیرکشت برخی محصولات آب بر و کم درآمد کاهش یافته و الگوی کشت به سمت محصولات با درآمد بالا مانند پیاز، سیب و گردو تغییر می یابد. نتایج حاکی از آن است که  اتخاذ سیاست های مناسب یارانه حامل های انرژی می تواند در بهبود شرایط استخراج منابع آب زیرزمینی مفید واقع گردد.