روانسنجی پرسشنامه در تدوین الگوی علیتی تصادفات جاده ای

تصادف، یکی از فراگیرترین مشکلات در زمینه سلامت در جهان است. مطالعه حاضر با هدف تدوین الگوی علیتی در ایجاد تصادفات جاده ای در استان گیلان انجام شد.

 مطالعه حاضر، مطالعه مقطعی و توصیفی - تحلیلی است که در دو مرحله صورت گرفت. در مرحله اول با جستجو در منابع و خبرگان اقدام به تدوین پرسشنامه گردید. سپس مولفه های مهم و ابعاد موردنظر در الگوی مفهومی اولیه شناسایی شد و پرسشنامه اولیه تدوین گردید و برای تایید به نظر خبرگان رسید. سپس پرسشنامه نهایی محقق گشت و در مقیاس لیکرت استخراج شد. روایی محتوایی آن توسط خبرگان و پایایی آن نیز محاسبه شد و جهت تکمیل پرسشگری، با 670 نفر از رانندگان به صورت حضوری و تلفنی مصاحبه به عمل آمد. داده ها وارد نرم افزار SPSS و PLS شدند و با استفاده از روش آماری تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی، الگوی نهایی استخراج شد.

مدل با شش عامل انسانی، موانع دید، علت تامه، علت فضایی، نوع برخورد و نقص موثر راه ارایه شد که می توانند 64/406 درصد واریانس متغیر علت تصادفات جاده ای را در برگیرند. الگوی پیشنهادی بیشترین تاثیر را از مولفه انسانی (774/0) و کمترین تاثیر را از نقص راه (0/03-) می گیرد.

 براساس نتایج حاصل از مطالعه؛ عوامل انسانی، خودرو و راه در وقوع تصادفات جاده ای نقش بسزایی دارند و با شناخت این عوامل، مدیران قادر می شوند تا اقدامات لازم را جهت کنترل و کاهش تصادفات انجام دهند.