بازتحلیلی بر موضوع شناسی و شخصیت پژوهی دایره المعارف قرآن لیدن بر اساس روش تحلیل محتوا

دایره‌المعارف قرآن (EQ)، در سال‌های 2001 تا 2006 در لیدن هلند در شش جلد به چاپ رسید. این پژوهش در راستای کشف رویکرد کلی این دایره‌المعارف، به دو سوال پاسخ می‌دهد؛ اول اینکه نمای کلی موضوعات مندرج در دایره‌المعارف قرآن چه مواردی را نشان می‌دهد و دیگر اینکه گستره‌ دینی و ملیتی نویسندگان چه تاثیری بر رویکرد نظری کلی دایره‌المعارف داشته است و برای حصول نتیجه از روش تحلیل محتوا و نرم‌افزارهای آماری ایکس‌مایند و اکسل بهره برده است. موضوع مدخل‌ها در تقسیم‌بندی اولیه به دو بخش معارف قرآن و علوم قرآن و سپس هر یک به شاخه‌های جزیی‌تری تقسیم شدند. اکثر مدخل‌های بخش معارف قرآن مربوط به علوم انسانی است، که در این حوزه، 24% به مسایل اعتقادی، اعم از اسلامی و ادیان دیگر، 22% به تاریخ، 14% به احکام عبادی و 14% به غیر احکام عبادی اختصاص دارند. در بخش شخصیت‌شناسی، مشخص شد که ملیت بیشتر نویسندگان، آمریکایی بوده و از نظر مذهب تنها 20% مسلمان هستند. همه نویسندگان اعم از اقلیت مسلمان و اکثریت غیرمسلمان دارای مبانی و پیش‌فرض‌های مشترکی هستند و حاصل تولیدات علمی آن‌ها در قالب علم سکولار انجام ‌می‌شود و در یک نظام طراحی شده واحد از سوی مدیران این اثر، به ایفای نقش می‌پردازند.