بررسی تغییرات و همگرایی بهره وری اقتصادی-زیست محیطی بخش کشاورزی در کشورهای منتخب منطقه منا

تجزیه و تحلیل بهره وری عوامل تولید یک ابزار مدیریت مفید در هر سطح اقتصادی است و با توجه به آثار زیست محیطی ناشی از فعالیت های اقتصادی و هزینه های ناشی از آن، عدم توجه به این آثار در ارزیابی عملکرد اقتصادی منجر به نتایجی دور از واقع می گردد. در این زمینه یکی از جنبه های مهم در مسیله بهره وری، بررسی تفاوت بهره وری کشورها، تحلیل روند و همگرایی آن هاست. بر این اساس هدف این مطالعه بررسی تغییرات رشد بهره وری زیست محیطی کشورهای منتخب منطقه منا و وجود همگرایی در بین آن ها در بازه زمانی 2020-2002 با استفاده از شاخص فار-پریمونت و آزمون ریشه واحد پانل پسران است. بر اساس نتایج شاخص بهره وری زیست محیطی تونس، یمن، مراکش، لیبی، قطر، ایران، اردن، کویت و عربستان در بازه مورد مطالعه رشد کرده است. مقایسه نتایج شاخص بهره وری معمولی و زیست محیطی حاکی از آن است که با لحاظ ستانده نامطلوب، شاخص بهره وری تمام کشورهای مورد مطالعه کاهش یافته است. بر اساس نتایج تحقیق، بهره وری کشاورزی کشورهای مورد مطالعه همگرا می باشد. بنابراین تغییرات ساختاری در کشاورزی کشورهای منطقه منا و تغییر بهره وری عوامل تولید هر یک از آن ها بر بهره وری و رشد بخش کشاورزی این کشورها موثر خواهد بود.