ارزیابی احادیث ثواب الاعمال بر اساس نظریه ی کنش گفتاری

احادیث فراوانی در کتب روایی شیعه و اهل سنت با مضمون احادیث ثواب الاعمال موجود است. تکرار و تکثر این روایات در این کتب از جمله دلایلی است که نادیده گرفتن احادیث ثواب الاعمال را مشکل می سازد. روش عموم حدیث شناسان در مواجهه با این روایات استفاده از قاعده ی من بلغ بوده که بر اساس آن به رغم ضعف سند، این احادیث با نگرشی مسامحه آمیز مورد پذیرش قرار می گیرند. در حالی که مطالعه و دقت در مضمون این احادیث، تناقضات آشکار موجود در آن ها را پدیدار می کند. در پژوهش حاضر پیشنهاد می شود برای حل مشکل تعارضات، از رویکردهای جدید زبان شناسی و توجه به ظرفیت های مختلف زبان استفاده شود. در این رویکرد معنا در احادیث ثواب الاعمال می تواند بر اساس دیدگاه کنش گفتاری توجیه شود، بدین صورت که این روایات با ایجاد کنش موثر در مخاطب معنادار بوده و در صورتی که نتواند بر اساس نظام فکری و اعتقادی مخاطب کنش موثر مدنظر را ایجاد کنند، دارای اختلال معنایی محسوب می شود. مزیت نسبی این راهبرد علاوه بر وسعت بخشی به دامنه ی معناداری، آن است که در این روش عبارات بدون این که لزوما از مسیر صدق یا کذب عبور کنند می توانند مورد سنجش و ارزیابی قرار بگیرند.