گذار از حکمروایی دولت گرا به حکمروایی خوب آموزش عالی: الگوی برخاسته از نظریه بر پایه (GT)

حکمروایی آموزش عالی به قدرت رسمی و غیر رسمی ناشی از قوانین، سیاست ها و قواعدی گفته می شود که مسیولیت های بازیگران مختلف را تعیین می کند. هدف این مطالعه ارایه الگوی حکمروایی خوب در موسسه های آموزش عالی ایران بود و با رویکرد کیفی و روش (نظریه) برخاسته از داده (جی تی ام کلاسیک اشتراوس و کوربین) انجام شد. داده ها از طریق مصاحبه نیمه ساخت یافته با 20 نفر از اطلاع رسانان کلیدی که در زمینه پدیده مورد مطالعه دانش و تجربه زیسته داشتند، گردآوری و بر اساس پارادایم کد گذاری اشتراوس و کوربین، طی سه مرحله کد گذاری باز، محوری و انتخابی دسته بندی و روابط میان مقوله ها با رویکرد مقایسه ای مداوم با تمرکز بر موجبات علی، زمینه ای، شرایط مداخله گر و راهبردهای کنش و کنش متقابل بررسی و تعیین شد. یافته ها نشان داد که 259 سازه مفهومی (کد)، دسته بندی شده در 52 مقوله و 17 مقوله خوشه ای، بر پدیده کانونی تاثیر می گذارند. در میان عوامل علی ابعاد استقلال دانشگاهی، اقتصاد آموزش عالی و تمرکززدایی و توزیع قدرت در شکل گیری حکمروایی خوب تاثیر بیشتری دارند. در میان عوامل بافتی یا زمینه ای عوامل ساختاری بیش از سایر عوامل، راهبردها و عوامل علی را تحت تاثیر قرار می دهند و تاثیر منفی مولفه مدیریت غیر آکادمیک بیش از سایر عوامل است. تحقق راهبردها و استقرار حکمروایی خوب نتایج یا پیامدهای مطلوبی در پی دارد که خود ممکن است در شرایط متفاوت عامل علی برای پدیده نوظهور دیگر باشد. پژوهش های آینده می تواند بر طراحی مدل منطقی با سنجه های قابل اندازه گیری بر اساس این مدل بپردازد تا بر مبنای آن وضعیت حکمروایی آموزش عالی سنجیده و مقایسه شود. همچنین آزمون این مدل با استفاده از روش های کمی می تواند اعتبار و تعمیم پذیری یافته های پژوهش را افزایش دهد.