اثر تمرین تناوبی سرعتی بر تعادل اکسایشی- ضداکسایشی بیضه و شاخص های تولید مثلی موش های آزمایشگاهی بزرگ

در جوامع امروزی افراد زیادی از اختلال عملکرد دستگاه تناسلی و ناباروری رنج می برند. عوامل گوناگونی مانند کم تحرکی، برخی بیماری ها و مصرف داروها می توانند در بروز اختلال باروری نقش داشته باشند و سبب کاهش توان تولید مثلی شوند. از سازوکارهای اصلی اختلال تولید مثل تولید بنیان های آزاد و افزایش فشار اکسایشی در بافت بیضه است. تمرین تناوبی سرعتی (SIT) از کارامدترین انواع تمرینات ورزشی از نظر زمانی نسبت به سایر شیوه های فعالیت ورزشی است که برای ارتقای میزان فعالیت بدنی و ورزشی می تواند به کار رود. هدف از پژوهش حاضر، بررسی تاثیر SIT بر وضعیت اکسایشی- ضداکسایشی بیضه و شاخص های عملکرد تولید مثلی موش های آزمایشگاهی بزرگ بود.

در این پژوهش تجربی 16 سر موش بالغ نر آزمایشگاهی بزرگ نژاد ویستار به طور تصادفی به گروه های کنترل و فعالیت ورزشی تقسیم شدند. سپس گروه فعالیت ورزشی به مدت هشت هفته، هفته ای سه جلسه تمرین کردند. 48 ساعت پس از آخرین جلسه تمرین، بیضه موش ها پس از بی هوشی برداشته و به آزمایشگاه منتقل شد و فعالیت آنزیم های سوپراکسید دیسموتاز (SOD) و گلوتاتیون پراکسیداز (GPX)، ظرفیت تام ضداکسایشی (TAC) و مقادیر مالون دی آلدهید (MDA) و همچنین شاخص های عملکرد تولید مثلی مهم در بافت بیضه شامل شاخص تمایز لوله ای (TDI)، شاخص اسپرمیوژنز (SI) و ضریب تجمعی (RI) تعیین شد. داده ها با استفاده از آزمون تی مستقل در سطح آلفای 05/0 تجزیه وتحلیل شد.

تحلیل داده ها نشان داد میزان MDA بافت بیضه گروه تمرین نسبت به گروه کنترل در حد معناداری بیشتر بود (001/0˂p). بین دو گروه از نظر فعالیت SOD و مقادیر TAC بافت بیضه تفاوت معناداری وجود نداشت؛ ولی میزان فعالیت GPX در گروه تمرین در حد معناداری بیشتر از گروه کنترل بود (05/0˂p). همچنین تعداد سلول های لیدیگ، TDI و RI در گروه تمرین در حد معناداری نسبت به گروه کنترل کمتر بود (05/0˂p)؛ ولی از نظر SI بین دو گروه تفاوت معناداری مشاهده نشد (05/0˃P).

تمرین تناوبی سرعتی ممکن است فشار اکسایشی را در بافت بیضه افزایش دهد و با تاثیر منفی بر شاخص های مهم اسپرماتوژنیک در بیضه، سبب ایجاد اختلال در عملکرد تولید مثلی شود. انجام پژوهش های بیشتر در این زمینه با کنترل عوامل اثرگذار و متغیرهای تمرینی (شدت، مدت و حجم تمرین) توصیه می شود.